خلاصة:
منظور از واژه آرایی با واژههای همگون،این است که اینگونه واژهآرایی بر دو یا چند پایهء واژگانی استوار است که به گونهای چشمگیر باهم،هم گونند.به این مفهوم که در ریخت،ساخت، آهنگ و...شبیه یکدیگرند.دو واژهء«همگون»را دو پایهء جناس مینامیم.پیداست که اینگونه واژهها در عین اینکه از یکسو همگونی دارند ناگزیر باید از سویی دیگر ناهمگونی و دوگانگی داشته باشند،در غیر این صورت دو یا چند واژه نخواهند بود و به عنوان یک کلمه با معنای متفاوت در نظر گرفته میشوند.ازاینرو با تکرار واژگان،یعنی استفاده از دو واژه همگون(دو پایه جناس)آهنگی پدید میآید که سبب شکوفایی و تجلی بلاغت میشود و که فراتر از زیر و بم کلمات است.جناس در زبانهای روسی و فارسی دارای گونههای متفاوتی است که اینگونههای متفاوتی براساس دوگانگی متفاوت دو پایه جناس پدید میآیند و هرگاه این دو واژه علاوه برهمگونی،دارای دوگانگی نوشتار باشند،با یکدیگر جناس لفظی و هرگاه دوگانگی ساختاری باشد،جناس مرکب محسوب میشوند.در این مقاله سعی بر این است که با بررسی دلایل بوجود آمدن جناسهای لفظی و مرکب در زبانهای روسی و فارسی،این واژگان را برای خوانندگان ملموستر و قابل درکتر کنیم.
ملخص الجهاز:
"نمونههای دیگری از این نوع جناس در زبان فارسی به صورت زیر است:دیدی آن ترک ختا،دشمن جان بود مرا گرچه عمری به خطا،دوست خطابش کردم «فرخی یزدی»چو شاخ کوته اگر میوهدهی بهاز آن که سرو باشی و باشی سمر بیثمری «شوریده شیرازی» دو کلمه خطا و ختا ازاینرو به یک صورت تلفظ میشوند که حروفی که در زبان فارسی به چند صورت نوشته میشوند،تلفظی یک گونه دارند،همانند:ت،ط و ذ،ز،ظ و ث،س،ص و ح،هـ که اینگونه حروف سبب یکسان تلفظ شدن کلماتی همچون ختا،خطا و غربت،قربت و صبا،سبا و حبه،هبه در زبان فارسی توسط فارسی زبانان میشود.
(گرفتن)- ?patua یکی دیگر از عواملی که در زبان روسی برای ایجاد جناس لفظی یا آوایی وجود دارد،آن است که مصوتهایی همچون o و e در موقعیت بدون تکیه به گونهای دیگر تلفظ میشوند که سبب همگون شدن دو کلمه میشود.
مثال: ]a?ist[ (لک لک) a?ct -(ایستگاه اطلاعات اتوماتیک) A?CT در چنین مواردی نیز میتوان از جناس لفظی یا کلمات همآوا سخن به میان آورد،زیرا نوشتار کلمهء اختصاری از نوع نوشتن کلمههای موجود در زبان متفاوت است و در عین حال این تفاوت نوشتاری اتفاقی نیست،زیرا به هنگام ساختن واژههای اختصاری به منظو اجتناب از اشتباه فهمیده شدن آنها،از حروف برزگ برای نوشتن این نوع واژهها استفاده میشود.
ctapoct?]sta?ra?sti[ چنین جناسهایی که شیوههای پدید آمدن آنها را میتوان در نمونههای مختلفی از جناسهای مورد بررسی قرار داد،یا به عبارت دیگر منابع متفاوتی برای ایجاد آنها وجود دارد، در زبان روسی یک نوعی و جناسهایی که فقط یک منبع دارند،چند نوعی نامیده میشوند."