لاهور و ایرانیان مقالة

"اگر ما تاریخ شعر فارسی شبه‌قاره پاک و هند را مطالعه‌ کنیم میبینیم که در آثار شعرای عهد غزنوی مانند قصاید عنصری و فرخی بارها شهر لاهور را ذکر گردیده است و علاوه برین در اشعار مرحوم غضایری رازی سخنور معروف‌ عراق که بقول استاد مکرم جناب دکتر ذبیح الله صفا سال چهار صد و بیست و شش(426 هـ)1فوت نموده‌ است نیز در مدح محمود غزنوی اشاراتی فراوان به لاهور بکار گرفته است که از جمله در قصیده زیر موجود است‌ و مطلع‌اش اینست: اگر کمال بجاه اندرست و جاه بمال‌ مرا به‌بین که به بینی کمال را بکمال‌2 در همین زمینه فرخی سیستانی شاعر عهد غزنوی در ستایش‌ لاهور چنین سروده است: بسا بنا که تو برداشتی ز بتکده‌ها چنان بتان که ز لاهور برگرفتی پار3 علاوه از شعرای فوق در عصر شاهان دهلی و تیموریان‌ هند بسیاری از سخنوران بیمثال و دانشوران با کمال در حسن و زیبائی این شهر زیبا اشارات فراوان نموده‌اند از جمله صاحب میخانه ملا عبد النبی قزوینی و طالب آملی‌ و غیرهم که اول در لاهور اقامت کردند و بعدا بدار السطلنة آگره رخ نمودند،مثلا عبد النبی مینویسد که: ''بعد از آن بسیر لاهور مشغول شد عجب ملکی‌ بنظر این حقیر درآمد،ارزانی و فراوانی،دیگر یکی از خوبیهای(لاهور)هندوستان این‌که هر کس در هر محل بهر طریقی که زیست کند هیچ‌ کس را قدرت آن نیست که نهی آن امر نماید، با خود قرار داد که جای توطن تو این ملک‌ است‌``4 خلاصه اینکه نه‌تنها خود اهل لاهور در وصف خود بلکه علاوه از لاهوریان نویسندگان مقتدر دیگر مخصوصا ایرانیان درباره وصف زیبائی شهر لاهور مطالب زیادی‌ برشته تحریر درآورده‌اند."