خلاصة:
امروزه به دلیل پیچیده شدن موضوعات و مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، علوم
تصمیمسازی 1 ، اهمیت و پیشرفت بسیاری پیدا کرده است.از جمله مراکز اصلی تصمیمگیری
کلان در نظامهای سیاسی امروز جهان، مجالس قانونگذاری است؛از طرفی، به دلیل اهمیت
تصمیمسازی و تصمیمگیری، ارزیابی کارایی تصمیمات نیز اهمیت زیاد یافته است.در این مقاله، حاصل یک کار تحقیقی که برای تعیین و تبیین شاخصهای ارزیابی کارایی
تصمیمات متخذه در مجلس شورای اسلامی انجام شده، معرفی میشود؛چرا که با بررسیهای
انجام شده، چنین به نظر میرسد که برای ارزیابی تصمیمات مجلس شورای اسلامی، تا به
حال فعالیت علمی منظمی، صورت نپذیرفته و عمده نقادیها از دیدگاه سیاسی و اجتماعی و
یا جناحی و ژورنالیستی بوده است.برای این منظور، ابتدا از طریق تشکیل گروه کارشناسی و به روش دلفی 2 ، ابتدا
شاخصها 3 شناسایی گشته، آنگاه بخشی از آنها متناسب با روش کار، جهت تعیین میزان
اهمیتشان، به وسیله پرسشنامههایی به ارزیابی حقوقدانان و کارشناسان مجرب گذاشته
شده و پاسخهای پرسشنامهها به صورت هفت ()گزینهای، از بسیار مهم تا پراهمیت، طراحی گردیدند.از آنجا که این
گزینهها کیفی هستند، لذا برای لحاظ کردن کیفی بودن جوابها از روش اعداد فازی
استفاده شد.بدین معنی که به هر یک از گزینهها یک عدد فازی مثلثی نسبت داده شد و پس از
انجام محاسبات فازی، جهت محاسبه آماری به حالت عدد قطعی، برگردانده شد؛ سپس با توجه
به این اعداد، میزان اهمیت هر یک از شاخصها معین گردید؛ضمنا اعتبار سنجیهای لازم
برای پرسشنامهها و همگونی شاخصها با آزمون کرونباخ معین شد و اعداد کرونباخ به دست
آمده، اعتبار بالای شاخصها و همگونی آنها و نیز اعتماد پرسشنامهها را نشان داد.
ملخص الجهاز:
"الف)بررسی و طبقهبندی وظایف اصلی مجلس به قانونگذاری و نظارت؛ ب)بررسی دو پارامتر اصلی تأثیرگذار در تصمیمگیری مجلس، یعنی:کیفیت سوابق نمایندگان و کیفیت سیاسی مجلس؛ ج)شناسایی شاخصها بر مبنای بندهای الف و ب اخیر الذکر از طریق مطالعات میدانی و مراجعه به مستندات مجلس و ارگانهای ذیربط و نیز تشکیل تیم متخصصین برای مباحثه و انجام روشهای دلفی و امثال آن جهت انجام این شناسایی؛ د)طراحی پرسشنامه، جهت ارزیابی شاخصهای شناسایی شده و تعیین میزان اهمیت و اعتبار آنها توسط خبرگان؛ ه)جمعآوری اطلاعات پرسشنامه و تحلیل یافتهها.
3. شاخصهای ارزیابی تصمیمات مجلس 3-1-شاخصهای نمایانگر کیفیت قانونگذاری نمایندگان هدف از تعیین شاخصهای قانونگذاری، بررسی و ارزیابی تمامی طرحها و لوایح پیشنهادی مربوط به موضوعات منتخب در هر دوره مجلس و نوع تصمیم مجلس در آن موضوع، اعم از قبول(تصویب)و یا رد و در همه مقاطع زمانی آن مجلس میباشد؛لذا برای انجام این بررسی، با مبنا قرار دادن اهداف عمده از ایجاد مجلس و انتظارات عمدهای که مردم از تشکیل مجلس دارند[13، 14]که تأمین حقوق اساسی ملت[15]بوده و در قانون اساسی و موازین حقوق بشر مطرح شده است و بر اساس بند ج روش کار، شاخصهایی برای ارزیابی قوانین انتخاب شده، پیشنهاد گردید که این شاخصها به دو نوع کلی تقسیم شدند: اول:شاخصهای عمومی؛یعنی:شاخصهایی که در هر گونه تصمیم قانونگذاری، صرف اینکه قانونگذاری انجام میشود، باید مدنظر قرار گیرد."