خلاصة:
علاء الدوله سمنانی یکی از صوفیانی است که خود در زمرهی بزرگترین شطاحان تاریخ تصوف محسوب است.با این حال نقد و نظرهای او نسبت به مفهوم شطح و شطاحان بزرگی چون حلاج و بایزید قابل تأمل است.
رویکرد علاء الدوله در نقد شطحیات کسانی چون حلاج مبتنی بر موضعی دوگانه است.از یک سو مریدان را از دل سپردن به چنین مقولاتی نهی میکند و از سوی دیگر در صدد شرح و توجیه شطحیات برمیآید.
موضوع معتدلانهی او در خصوص شطحیات دلایلی دارد که این پژوهش بدانها اشاره کرده است. نیز دلیل شطاحی به اعتقاد علاء الدوله توهم سالک در رسیدن به کمال است که او را در یکی از لطایف سبعهی سیر و سلوک متوقف میسازد و امکان رسیدن به لطایف بالاتر را از او سلب میکند.
ملخص الجهاز:
"علاء الدوله سمنانی یکی از صوفیانی است که خود در زمرهی بزرگترین شطاحان تاریخ تصوف
با این حال نقد و نظرهای او نسبت به مفهوم شطح و شطاحان بزرگی چون حلاج و بایزید
رویکرد علاء الدوله در نقد شطحیات کسانی چون حلاج مبتنی بر موضعی دوگانه است.
نیز دلیل شطاحی به اعتقاد علاء الدوله توهم سالک در رسیدن به کمال است که او را در یکی از لطایف
در این مقاله کوشیدهایم افکار انتقادی علاء الدوله نسبت به شطح و نظر او را در مورد
موضع دوپهولی علاء الدوله نسبت به شطح به این دلیل است که او هوشمندانه بر
درازدامنی بیرون از حوصلهی این مقاله است اما اجمالا باید گفت علاء الدوله در این باره نظر
روایتی از زندگی روحی حلاج در یکی از مجلسگوییهای علاء الدوله نقل شده است.
علاء الدوله از بیان حکایت،توجه دادن مریدان به این مطلب است که مرید هرچهقدر عمیق
این داوری علاء الدوله دربارهی آخرت حلاج بسیار شبیه است به آنچه مولانا
داور علاء الدوله دربارهی حلاج مقرون احتیاط و اعتدال بوده است.
دلیل دوم این است که شطح در معنای گسترده،در اقوال،افعال و پندار علاء الدوله و
پشت قبل چنین است:«و این شعور از روح عجب نباشد چه مرا در سلوک از قالب خود تا به
علاء الدوله به این امر واقف است که بزرگان تصوف در حالت مستی چنین عبارات
1-علاء الدوله در زمرهی بزرگترین شطاحان تاریخ تصوف محسوب است با این
2-رویکرد علاء الدوله در نقد شطحیات مبتنی بر موضعی دوگانه است و این موضوع"