خلاصة:
دیدگاههای مختلفی نسبت به تعارض وجود دارد که بررسی این دیدگاهها و مقایسهی آنها با دیدگاه اسلامی از اهداف این پژوهش میباشد.در این پژوهش از روش کتاخانهای بهره گرفته شده است.نتایج پژوهش بیانگر این مطلب میباشد که 1)سه نگرش عمده نسبت به تعارض در بین تئوریهای مدیریت وجود دارد.نگرش اول مربوط به تئوریهای سنتی و برورکراسی میباشد که بر جنبهی منفی بودن تعارض تأکید کردهاند و معتقدند که امکان اجتناب از تعارض وجود دارد.نگرش دوم شامل تئوریهای روابط انسانی و همکاری میشود که معتقدند امکان اجتناب از تعارض وجود ندارد و وظیفهی مدیریت را در ستیز و اجتناب از آن میدانند؛با این وجود بیان میدارند که برخی از تعارضات در شرایطی میتواند مثبت باشد. نگرش سوم شامل تئوریهای تعاملی و آشوب میشود که بر بعد مثبت تعارض بیشتر توجه نموده و معتقدند میتوان با ایجاد تعارض،سازمان را در مسیر رشد قرار داد.2)مکتب اسلام دیدگاه متعادلی نسبت به تعارض بیان داشته است.از یک سو درجاتی از تعارض را به دلیل آثار مخرب،منفی معرفی میکند و بر اجتناب،پیشگیری و یا حل آنها تأکید دارد و از سوی دیگر با ایجاد سطوحی از تعارضات مثبت مانند تضارب آراء،رقابت سالم،انتقاد سازنده و مجادله به احسن موافقت میکند.3)مکتب اسلام با هریک از تئوریهای مدیریت اشتراکات و تقابلهایی در زمینهی تعارض و مدیریت تعارض دارد.
ملخص الجهاز:
"نگرش دوم شامل تئوریهای روابط انسانی و همکاری میشود که معتقدند امکان اجتناب از تعارض وجود ندارد و وظیفهی مدیریت را در ستیز و اجتناب از آن میدانند؛با این وجود بیان میدارند که برخی از تعارضات در شرایطی میتواند مثبت باشد.
حال با توجه به نشئت آراء و نگاه عمیق اسلام به موضوعات روابط انسانی از جمله تعارض،مناسب است که از دیدگاه مکتب اسلام نیز مورد بررسی قرار گیرد تا مدیران مسلمان،نگرش و شیوهای هماهنگ،با عقاید اسلامی،جهت مدیریت تعارض در سازمان برگزینند.
3. تعارض و مدیریت تعارض از دیدگاه اسلام در صورتی که تعارض به معنای عدم موافقت با گفتار و رفتار فردی یا گروهی در نظر گرفته شود،دو نوع نگرش مثبت و منفی نسبت به تعارض در متون دینی مشاهده میشود که با توصیه به تدابیر مختلف چون اجتناب،پیشگیری،حل تعارض و در شرایطی با ایجاد آن تلاش نموده است به مدیریت آن بپردازد.
در ادامه،علاوهبر بیان دیدگاه اسلام دربارهی هریک از درجات و مصادیق تعارض ذکر شده،تضارت آراء نیز که در متون دینی به آن اشاره شده است،مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در جدول 1 نگرش و نوع تدابیر مدیریتی اسلام به سطوح و درجات مختلف تعارض بیان شده است (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) 4)یکی دیگر از نتایج مباحث فوق،آگای از برخی آثار مخرب یا مفید تعارض است.
این دسته از تئوریها بیان میدارند که تعارض به طور بالقوه زیانبار نیست و میتواند نیروی مثبتی در گروهها ایجاد کند ولی با این وجود وظیفه مدیریت را در ستیز با تعارض و اجتناب از تعارض میدانند که میتوان به تئوری روابط انسانی و همکاری اشاره نمود."