ملخص الجهاز:
«-وار»از نظر«شمس قیس رازی»: «حرف لیاقت،و آن واو و الف وراءست کی در اواخر بعضی اسامی معنی لیاقت و شایستگی دهد چنانک گوشوار و شاهوار و نزدیک بهمین معنی جامهوار و نامهوار و خانهوار یعنی باندازه جامه و خانه و لایقنامه و بمعنی مشابهت نیز باشد چنانک مردوار و ترکیوار یعنی مانند مردان و ترکان»5 (1)-ر ک«هرمزدنامه»ص 67-366 (2)-ر ک نهج الادب صفحات 582، 600،604 (3)-ر ک غیاث اللغات چاپ بمبئی ص 484 ذیل«وار» (4)-ر ک حواشی برهان صفحات:1237،862،740،1071 (5)-المعجم ص 167«-وار»در زبانهای باستانی ایران پسوند«-وار»و«-واره»از ریشه«بر- bar (بردن)»است و با پسوند «-ور»که ذکر آن گذشت همریشه میباشد.
«-وار»در ذیل بعضی واژهها مفید معنی اتصاف است و چنانکه دیدیم پسوند اتصاف«-وار»نیز همین وظیفه را انجام میدهد و اگرچه همریشه بودن دو پسوند محمل قابل قبولی برای این اشتراک وظیف بشمار میاید ولی با صرف نظر از ریشه و بن کهن و توجه بتطور دو پسوند در فارسی دری باید این حدس را مورد تأمل قرار داد که آیا ممکن نیست «-وار»در این قبیل واژهها فورم مغیری از«-ور»باشد؟یعنی«تقصیروار و سوگوار و سازوار»همان«*تقصیرور و*سوگور وس ازور»باشد با اندک تصرفی در تلفظ« var »و میل آن بسوی« va?r »؟ (1)-چهار مقاله مصحح قزوین طبع بریل ذیل«خانهواری حصیر»در حکایت ششم مقالت اول،دیباچه برهان ص«لو»،المعجم ص 167 (2)-نهج الادب ص 604،المعجم ص 167 (3)-چهار مقاله مصحح قزوین طبع بریل ذیل«خانهواری حصیر»،ایضا چهار مقاله چاپ زوار 1331 ص 34 ح 7 (4)-المعجم ص 167 (5)-نهج الادب ص 604 (6)-رک:نهج الادب ص 582،برهان قاطع حاشیه صفحات 1237 و 1190(متن و حاشیه ذیل«سوگوار»)و 1137 و 862 و 740 ج 2،هرمزدنامه ص 67-366