راه رنج (مقدمه ای بر بحث «حرکت» انسان قرآنی در مسیر تعالی) مقالة

"پس در فرهنگ قرآن مجید،کل حرکت جهانی‌ به این 2 نوع فراگیر تقسیم می‌شود؛یکی تغییر و تبدیل ذاتی و جوهری همه موجودات غیر انسانی‌ است که آن را تسبیح‌گویی آنها نامید و موضوع‌ آیاتی مثل آیه چهل و چهارم از سوره بینی اسرائیل‌ است(حرکات ارگانیک جسم آدم نیز مشمول این‌ نوع است)و دیگری حرکت کادحانه و تلاش فکری‌ انسان مسؤول و متعهدی که با عناوین«امانتدار الله» و خلیفه«او»،روی زمین باید از تمامی قید و بندهای‌ دنیای جانوری خارج شود و به سوی کمال انسانی‌ بشتابد،از تبعیت جن و جان و شیطان دور شود و در پناه امن«روح»خدایی درآید(یا اقلا در کار درآمدن‌ از آن باشد و در تلاش درون شدن به این)یا عالم‌ تاریک و ظلمانی جهل و جنون جانوری را پشت سر گذارده و رو به عالم نور و روشنایی علم و آگاهی بدارد که ایمان به«الله»و عالم غیب یعنی این(فلسه رو به قبله نمازگزاران). قرآن مجید حرکت را پدیده‌ای جهان مشمول، جان‌بخش،تعادل‌آفرین،کمال افزا،پدیدآورنده رشد و نمو و پایداری و برپا دارنده افلاک و آسمان‌های‌ نامتناهی می‌داند و در مورد انسان-جدای از این‌ قبیل عناوین که خاصه موجودات غیر انسانی و بعد جانوری آدم است-حرکتی صعب و دشوار و کدح‌آمیز را نشانه می‌کند که تمامی کوه‌های‌ ستبر و سر به فلک کشیده از انجام‌اش سرباز زدند و تحملش را نیارستند و بار امانتی را به او سپرده که‌ زمین با آن گرانباری‌اش و دریاها با آن همه گسترش‌ و وسعتی که دارند،شایستگی پذیرش را نداشتند؛ حرکتی خاص انسان متعالی و متکامل و بالنده که‌ او را به معراج«خلیفه اللهی»اوج و عروج داده،نفس‌ لوامه در بند هوا و هوس‌های شیطانی‌اش را تا مقام‌ نفس مطمئنه بالا می‌برد و به او یادآوری می‌کند که چه وظیفه سنگینی به عهده گرفته و مسؤولیت‌ حمل چه بار کمرشکنی را بر دوش دارد و اصولا به او می‌فهماند که فلسفه آفرنیش آدم و تبدیل‌ آدم با انسان مؤمن به«روح»خدایی یا«الله»چه‌ هست."