خلاصة:
پژوهش حاضر به امکانسنجی برنامههای بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی و ارائه مدل پیشنهادی میپردازد.جامعه مورد پژوهش،مدیران سازمان و تشکیلات اداری کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران هستند.در پژوهش حاضر از روشهای پیمایشی،توصیفی و مطالعه موردی استفاده شده است و براساس یافتههای پژوهش یک مدل بازاریابی اطلاعات طراحی و ارائه شده است.در بخش پیمایشی پرسشنامهای طراحی و میان 23 مدیر کتابخانه ملی توزیع شد و در نهایت 21 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ در تحلیل دادهها از آمار توصیفی و آزمون ناپارامتریک خیدو استفاده گردید.یافتهها نشان میدهد که میزان آشنایی مدیران با مفهوم بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی در حد زیادی(57/1%)است.در زمینه دیدگاه مدیران در خصوص ضرورت بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی یافتهها نشان میدهد اکثر پاسخ- دهندگان(85/7%)،با ضرورت بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی موافق هستند.در بخش دیگر مطابق چک لیست(سیاهه وارسی)مولفههای عناصر هفتگانه آمیخته بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی گردآوری و با توجه به سوالات،اطلاعات لازم استخراج شد.یافتهها نشان میدهد از 127 مورد مرتبط با عناصر آمیخته بازاریابی 108 مورد یعنی 85%موارد در کتابخانه ملی وجود دارد.و این کتابخانه گامهای اولیه را جهت اجرای بازاریابی اطلاعات برداشته و تشکیلات اداری مرتبط با این بخش ایجاد شده است.اما علیرغم این نکات، یافتهها همچنین حاکی از آن است که میان عناصر یاد شده هیچ ترکیب منسجمی به عنوان آمیخته بازاریابی وجود ندارد.نتایج حاصل شده فرضیه پژوهش مبتنی بر:«در کتابخانه ملی امکان بازاریابی اطلاعات وجود دارد»را تایید میکنند.
ملخص الجهاز:
"در همین راستا مطالعات و فعالیتهای مختلفی انجام گرفته و مفهوم نوینی با عنوان بازاریابی اطلاعات شکل گفته است و بسیاری از کتابخانهها و مؤسسات اطلاعاتی بر آن هستند تا استراتژی مناسبی برای بازایابی خدمات و محصولات اطلاعاتی خود تهیه نمایند،با توجه به نکات ذکر شده و با توجه به اینکه میزان بهرهمندی و استفاده از کتابخانه ملی شاخصی از توسعه و پیشرفت هر کشور است،بدیهی است که کتابخانه ملی میتواند با استفاده از برنامه مشخصی در زمینه بازاریابی اطلاعات،گام مهمی در راستای ارتقای خدمات و جلب رضایتمندی کاربران و تامین منافع همه افراد و در نتیجه پویایی مستمر کتابخانه ملی و افزایش بهرهمندی از خدمات کتابخانه بردارد.
براساس سیاهه وارسی در حال حاضر بازاریابی اطلاعات در مراحل تشکیل و برنامهریزی است و اقدامات عملیاتی مشخصی براساس مؤلفههای بازاریابی انجام نشده است در پاسخ به پرسش«آیا آمیخته بازاریابی منسجمی در کتابخانه ملی وجود دارد؟» با توجه به نتایج حاصل از سیاهه وارسی محصولات و خدمات،قیمتگذاری،کانالهای توزیع،ترویج و گسترش، افراد،امکانات فیزیکی و فرایند مورد بررسی قرار گرفتند.
برای تحقق این مهم باید گامهای اساسی زیر برداشته شوند: 1-مطالعه و تحلیل جامعه هدف(محیط بیرونی)؛ 2-ارزیابی محیط درونی سازمان؛ 3-تعیین نقش سازمانی(مأموریت)؛ 4-تعریف اهداف؛ 5-تعریف اهداف عملیاتی قابل سنجش(شامل طراحی محصولات و خدمات،قیمتگذاری کانالهای توزیع)؛ 6-فرمولبندی راهبردها و برنامههای عملیاتی؛ 7-اجرای راهبردها و ترویج و گسترش؛ بازنگری و به روزرسانی اهداف کلان،اهداف عملیاتی و اولویتها؛ در نمودار زیر فرایند بازاریابی اطلاعات در کنار برنامه- ریزی راهبردی کتابخانه ملی ارائه میگردد.
میزان خیدو بدست آمده 73/26 با سطح معنیداری 00/0- sig است که نشان میدهد این تفاوت معنیدار است بنابراین فرضیهی اصلی این پژوهش مورد تأیید قرار میگیرد یعنی در کتابخانه ملی امکان بازاریابی اطلاعات با توجه به عناصر آمیخته بازاریابی وجود دارد."