خلاصة:
رستگاری در نگاه قرآن و روایات،حقیقتی است دارای مراتب که گستره معنایی آن از هدایتشدگی تا کسب رضایت خداوند متعال را دربرمیگیرد.ویژگیهای اصلی آن اکتسابی بودن و غیرمادی بودن است.قرآن کریم و روایات برای رستگاری به پنج عامل اشاره کردهاند که از بین آنها دو عامل ایمان و عمل صالح،به عنوان عوامل ایجادی و توبه و شفاعت،به عنوان عوامل رفعی،معرفی شدهاند.رحمت الهی عامل پنجمی است که وجود آن همچون ضرورت به شرط محمول،برای کارآمدی هریک از این عوامل لازم است.با توجه به ویژگی اکتسابی بودن رستگاری،ایمان و عمل صالح به ترتیب بیشترین اهمیت را به خود اختصاص میدهند.در عین حال برای دستیابی به رستگاری شایسته، آگاهی و دانایی در پذیرش ایمان و انجام عمل صالح شرط لازم است.
Salvation in view of the Qur'an and traditions is a reality of various levels whose meaning ranges from being guided to acquisition of God's pleasure. The Holy Qur'an refers to five factors involved in salvation. In this article، two of these factors، namely faith and good deed، are dealt with as factors leading to salvation.
ملخص الجهاز:
در این نوشتار تبیین این رویکرد براساس مستندات قرآنی و روایی از گذر بحث از معنا و عوامل رستگاری و بیان نسبت آنها در نیل به رستگاری مورد توجه قرار گرفته است.
2-واژه نجات بهطور کامل بیانگر معنای رستگاری نیست و این به دلیل تفاوت معنایی آن با دیگر واژهها از جمله فوز و فلاح است.
ششم-ورود به بهشت و جاودانگی در آن:قرآن کریم در آیات بسیاری ورود به بهشت و بهشتی شدن را رستگاری معرفی مینماید،مانند آیه 581 سوره آل عمران که میفرماید:هرکس خویش را از آتش جهنم در امان بدارد و به بهشت وارد شود،همانا رستگار شده است و نیز آیه 801 سوره هود.
اما از نظر میزان اهمیت-با توجه به اینکه نیل به رستگاری بایسته از طریق اعمال اختیار امکانپذیر است-ایمان و عمل صالح در جایگاه علت ایجادی دارای اهمیت بیشتری هستند و علتهای رفعی به دلیل عارضی بودن موانع،در درجه بعدی اهمیت قرار میگیرند.
با توجه به این مطلب و مجال اندک تنها دو عامل ایجادی یعنی ایمان و عمل صالح و نقش و گونه ارتباط آنها را در رستگاری مورد بررسی قرار دهیم: 1-ایمان مسئله ایمان و ماهیت آن،از جمله نخستین مباحث تاریخ اعتقادات اسلامی به حساب میآید.
به همین دلیل افراد قسم اول که درکی عمیقتر از ایمان و عمل صالح دارند درکشان از رستگاری نیز عمیقتر خواهد بود.
حال اگر عمل ترک شده از نوع واجب (عبادی یا غیرعبادی)باشد-با توجه به لزوم همراهی ایمان و عمل صالح در نیل به رستگاری-در مورد چنین فردی نیز رستگاری-براساس ظواهر آیات-دور از انتظار خواهد بود.