خلاصة:
هدف این پژوهش مقایسهی نگرش مذهبی و شدت ایمان مذهبی دانشآموزان و دانشجویان دختر شهر اصفهان است.بدین منظور 65 دانشآموز و 55 دانشجوی دختر،با روش نمونهگیری تصادفی،از دبیرستانها و دانشگاه دولتی شهر اصفهان انتخاب شدند.اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامی نگرشسنج مذهبی خدایاری،شکوهی یکتا و غباری بناب(1379)و پرسشنامهی شدت ایمان مذهبی سانتا کلارا(1997)جمعآوری شدند. نتیجههای به دستآمده از تجزیهوتحلیل دادهاه با روش تحلیل واریانس نشان دادند که در مؤلفههای جهانبینی و علم و دین از نگرش مذهبی تفاوت معنیداری بین دو گروه وجود دارد(به ترتیب، P-0/05 و P>0/0001 .بر اساس این نتایج،تفاوت معنیداری از لحاظ شدت ایمن مذهبی بین دختران دانشجو دانشآموز وجود ندارد.
This article aims to compare religious attitude and religious faith strength among girl pupils and students of Isfahan. For doing this, 65 girl pupils and 55 girl students were chosen from Isfahan high schools and Isfahan University, respectively, using random sampling method. Needed information was collected by means of Religious Attitude Measurement Questionnaire – prepared by Khodayari et al (2001) – and Santa Clara Strength of Religious Faith Questionnaire (1997). Research findings which were attained through ANOVA indicated that there is a significant difference between religious attitude of two groups (pupils and students) on the basis of components included in the questionnaires such as science and religion and so on (P=0.05 and p=0.0001). Additionally, there was not seen a significant difference between two groups in terms of religious faith strength.
ملخص الجهاز:
نتیجههای به دستآمده از تجزیهوتحلیل دادهاه با روش تحلیل واریانس نشان دادند که در مؤلفههای جهانبینی و علم و دین از نگرش مذهبی تفاوت معنیداری بین دو گروه وجود دارد(به ترتیب، P-0/05 و P>0/0001 .
همانگونه که در جدول 1 و نمودارهای 1 و 2 مشاهده میشود،در هردو گروه،غیر از تفاوت بسیار اندک در مؤلفهی عبادات (دانشجویان بالاتر از دانشآموزان)،ترتیب مؤلفهها،از بالاترین به کمترین میانگین یکسان است:مؤلفهی عبادات(با میانگین 44/3 در دانشآموزان و 47/3 در دانشجویان)، مؤلفهی اثر در زندگی(با میانگین 4/3 در دانشآموزان و 34/3 در دانشجویان)، اخلاقیات(با میانگین 3/3 در دانشآموزان و 14/3 در دانشجویان)،مباحث اجتماعی (با میانگین 16/3 در دانشآموزان و 08/3 در دانشجویان)،علم و دین(با میانگین 13/3 در دانشآموزان و 92/2 در دانشجویان)و جهانبینی(با میانگین 94/2 در دانشآموزان و 86/2 در دانشجویان)این میانگینها در مورد شدت ایمان مذهبی،به ترتیب،67/34 و 5/33 در دانشآموزان و دانشجویان است.
جدول 2:نتایج تحلیل واریانس تأثیر گروه بر مؤلفههای نگرش مذهبی و شدت ایمان مذهبی (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که در جدول 2 مشاهده میشود،نتایج تحلیل واریانس تأثیر گروه بر نمرات دانشآموزان و دانشجویان در مؤلفههای نگرش مذهبی،تأثیر معنیدار عامل گروه را بر مؤلفههای جهانبینی و علم و دین نشان میدهد(به ترتیب، F-4/05,P-0/05 F-13/56,P-0/0001 )؛علاوه بر این مشاهده میشود که تأثیر عامل گروه بر شدت ایمان مذهبی معنیدار نیست.
همانطور که در مقدمه اشاره شد،اعتقاد به خدا و تعهد مذهبی،به عنوان میزان اهمیت خداوند نزد افراد،شاخص بسیار حساس بعد دینداری در زندگی فرد است(اینگلهارت،1373)؛با وجود این،باور دینی امری نیست که گوشهای از وجود آدمی را پر کند و سایر گوشهها را خالی بگذارد.
Debes با توجه به نتایج این پژوهش و پژوهشهای مشابه میتوان نتیجه گرفت که تعارضهای موجود بین آموزش و تربیت دینی خانوادهها یا جامعهی بزرگتر(مدرسه، دانشگاه،صدا و سیما از نظایر آنها)سبب تغییر نگرش و گاهی،فاصله گرفتن دانشآموزان از نظرات اولیهی خود میگردند.