ملخص الجهاز:
در منظومههای حماسی-مذهبی دیگر که از قرن نهم به بعد،برخی از آنها را موجود داریم،هرچه به زمان ما نزدیکتر میشویم،از متنهای متقن تاریخی کاسته و به حوزهء افسانهها اضافه میشود؛به طوری که روانشاد دکتر محمد جعفر محجوب در مورد آخرین منظومهء حماسی شیعی یعنی افتخار نامهء حیدری از میرزا مصطفی افتخار العلماء سرودهء آخر قرن سیزده در زمان ناصر الدین شاه و چاپ شده به چاپ سنگی در 0131 هجری قمری در تهران،مینویسد: «این کتاب نخستین کتاب منظومی است که از داستانهای عامیانه معرفی میشود» 2-دلیل دوم برتری علی نامه بر منظومههای دینی-حماسی بعد،این است که زبان علی نامه به سبب آنکه در 284 سروده شده است،یعنی حدود 05 سال پس از فردوسی،(و تنها در زبان و نه جوهر شعری آن)به طوری طبیعی و خودبهخود بسیار شبیه زبان شاهنامه است نه چون منظومههای مشابه بعدی از سر تقلید و محاکات و این نکته باریک و دقیقی است.
و تا عصر خاقانی،صورت مشدد نام او در ادب منظوم فارسی گاهگاه به همین صورت هنوز دیده میشود» به گمان من مشدد آوردن کلمهء عمر در متون نظم به ضرورت وزن است و بعد از خاقانی هم بسیار بکار رفته از جمله حدود یک قرن پس از خاقانی،مولانا در مثنوی بارها بکار برده است:عهد عمر آن امیر مؤمنان (رجوع فرمایید به مثنوی تصحیح نیکلسون،ج 2،ص 782،سطر 31) در مورد مؤدب بودن شاعر علی نامه سبب به خلفای راشدین هم که استاد ارجمند ما کاربرد تعبیر قرآنی «صاحب غار»را نشانهء آن مرقوم فرمودهاند باید عرض کنم که در نگاه برخی مفسران شیعی تصریح شده است که این فضیلتی نیست.