ملخص الجهاز:
"75حال به نمونههایی چند از سنتهای مذهبی حاکم در میان مردم آذربایجان میپردازیم که تقریبا مسلمین آذربایجان از آغاز تولد تا لحظهء مرگ با آن معتقدات دست به گریبانند: نفوذ ریش سفیدان متین در جامعهء مسلمانها در حدی که حتی با وجود مخالفتهای مقامات دولتی بعدها رسمیت پیدا کرده و به نام شورا انجام وظیفه مینماید و در واقع محل مراجعهء مسلمانان در غالب امور شرعی و اجتماعی هستند،بیانگر این واقعیت است که نهادهای دینی و باورهای اسلامی علی رغم تلاش حکومت تزاری و حاکمیت کمونیستها از بین نرفته است.
چگونگی دینداری این گونه افراد و میزان اطاعتشان از ادارهء روحانیت که اکثریت مسلمانان آذربایجان را تشکیل میدهند بخوبی بیانگر این واقعیت است که در بین اقشار وسیعی از مردم مسلمان و شیعهء آذربایجان اطلاعات لازم از مسائل اسلامی وجود ندارد و آنها به صورت سنتی و با ویژگی مقاومت در برابر الحاد و کمونیسم مسلمان هستند اما در مواردی حتی از واجبات اولیه و محرمات شرعی نیز اطلاعات کافی ندارند و این کمبود متأسفانه بر جامعهء شیعیان آذربایجان تحمیل شده است.
زمانی که حسن حسن اوف به همراه وزرای امور خارجه و حملونقل این جمهوری برای زیارت مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع)و بازدید از آثار تاریخی و فرهنگی به مشهد سفر کرده بود،پس از بازدید از موزهء قرآن و آرامگاه نادر شاه و حکیم ابو القاسم فردوسی در دیدار با تولیت آستان قدس رضوی حضرت حجة الاسلام و المسلمین واعظ طبسی،ضمن یادآوری این مطلب که یکی از منسوبان نزدیک حضرت رضا(ع)در کشور آذربایجان مدفون است*گفت:ما تصمیم داریم با توجه به اعتقادات مذهبی و علایق دینی خود مرقد مطهر آن بزرگوار را تعمیر و بازسازی کنیم و در این بازسازی نیاز به همکاری و (*)-منظور امامزاده حکیمه خواهر امام رضا(ع)میباشد که در محلی به نام«ناردالان»در 53 کیلومتری شهر باکو واقع شده است."