خلاصة:
اسطوره، خانواده ای از روایت هاست که هستی را آن گونه که بشر روزگار باستان درمی یافته است، به نمایش می گذارد و چنان وامی نماید که حقایقی ازلی با اعتباری ابدی را در خود دارد. اسطوره بر چندین گونه است و از مهم ترین این گونه ها، اسطوره ی آغاز است که سرآغاز هستی و اجزای آن را روایت می کند. اسطوره ی آغاز در باورهای ایرانی باستان، دستگاهی به سامان و غایتمند است. آفرینش بر این پایه، بنی ایزدی و نیک دارد و هرچه آفریده می شود، در پیوند ناگسستنی با دیگر بخش های آفرینش است و هستی یافتنش ضرورتی اجتناب ناپذیر است تا دستگاهی را کامل کند که با هدف نبرد با بدی و آفرینش اهریمنی پدید آمده-است. بر این پایه، آفرینش گیاهان نیز ضرورتی است برای کامل کردن دستگاه به هم پیوسته ی آفرینش ایزدی تا در نبردی کیهانی، اهریمن و آفریدگان زشت و زیان آور او را بکاهند و نابود کنند. پس، گیاهان را باید گرامی داشت و ستایش کرد. پروردن و افزودن گیاهان، گسترش جهان نیکی و مشارکت در چرخه ی آفرینش ایزدی است و بخشی از جهاد جهانی با اهریمن و نیروهای بدی است.
ملخص الجهاز:
"ایرانیان از کهنترین روزگاران،مخدرها را میشناختند و حتی بر آن بودند کهکاربرد مخدرات تنها در میان مردمان نبوده و ایزدان و اهریمن نیز آنها را به کار میبردندو از آنجا که کارکرد مخدرها تنها در حوزهی پزشکی نبوده و در آیینهای مذهبینیز برای اتصال به جهان مینو ترکیبی از می و بنگ نوشیده میشده است(-«گیاهاندارویی»)میتوان فرض کرد-هرچند که روایت مصرح در اینباره نداری-که برآتش نهادن مخدرها و به طور دقیق بنگ،در آیینهای مذهبی و همراه با خواندنیشتها و یسنهای دینی کاربرد داشته است.
هرچند که فریدون پیشدادی را کاشف بسیاری از داروهای گیاهی و به طورویژه کاشف«تریاق بزرگ»دانستهاند(بلعمی،1353:148/1)7اما سابقهی کاربردمخدرات و به ویژه بنگ،بسیار کهنتر از روزگار فریدون و حتی آن سوتر از روزگارپیدایش مردمان بوده است و خارج از جهان مردمان،دیگر آفریدگان هرمزد واهریمن نیز بنگ به کار میبردند یا آن که بنگ را بر آنان به کار میبردند،چنانکهمطابق گزارش بندهش،چون اهریمن خواست که بر گاو یکتا آفریده تاخت آورد،هرمزد آن جانور سودمند را با بنگ،بیهوش کرد تا از هول حملهی اهریمن در امانباشد(فرنبغ دادگی،1369:52).
به احتمال قوی ازترکیب مخدرات و شراب ساخته میشده است تا مخدرات،درد زدایند و شرابخون فزاید و سبب این خون فزایی شراب،آن بوده که انگور از خون گاو یکتا آفریده پدید آمد،آنگاه که این گاو نخستین به تاخت اهریمن بر او کشته شد و آنجا که مغزاو بپراکند،55 گونه دانه و 12 گونه گیاه دارویی رست و از جمله از خون او انگورپدید آمد«که می از او کنند و بدین روی،می برای خون افزودن زورمندتر است»(فرنبغ دادگی،1369:87)."