خلاصة:
برخی از اقتصاددانان براساس فرضیه های تجارت رشد درون زا، معتقدند که گسترش تجارت خارجی و آزادسازی های تجاری، نه تنها سطح بهره وری، بلکه نخ رشد بلندمدت بهره وری را نیز در کشورهای درحال توسعه افزایش می دهد. در این مقاله آثار تجارت خارجی بر سطح و رشد بهره وری (TFP) با استفاده از داده های پانل 9 زیر بخش صنعتی، طی دوره 1379-1360 در اقتصاد ایران مورد مطالعه قرار می گیرد. برای این منظور الگوی اقتصادسنجی، مبتنی بر تابع تولید فدر و با لحاظ کردن متغیرهای تجاری سهم صادرات، واردات و نهادهای واسطه ای وارداتی در ستاده بخش، تصریح شده و با روش GMM برآورد می گردد. نتایج حاصله، اثر صادرات بر سطح بهره وری را قوی و معنی دار نشان می دهند. اما تاثیر این متغیر بر نرخ رشد بهره وری معنی دار نیست. علامت نادرست ضریب متغیر واردات واهمیت آماری پایین آن در الگو، نیز دلالت بر آن دارد که فشارهای رقابتی بر صنایع داخلی از طریق واردات، آثار مورد انتظار را بر سطح و رشد بهره وری نداشته است. از میان متغیر های تجاری، تنها آثار نهاده های وارداتی بر رشد بهره وری اهمیت دارد. برآوردهای حاصله همچنین نشان می دهند که سیاست های آزادسازی پس از سال 1368 هر چند سطح بهره وری را به میزان3/9 درصد افزایش داده، اما تاثیری بر نرخ رشد بهره وری نداشته است. به نظر می رسد سیاستگذاران اقتصادی برای رشد بهره وری باید به عوامل بنیادی و تمهیدات نهادی دیگری فراتر از تجارت خارجی توجه کنند.
In recent years، some authors have suggested that economic integration and liberalization of international trade are likely to have positive effects not only on productivity levels but also on long-term productivity growth rates in developing countries. Using a panel of Iranian manufacturing industries، this paper examines several alternative mechanisms through which trade contributes positively to productivity levels and growth rates. Special attention is paid to the trade liberalization implemented in Iran after 1989. The results indicate that reductions in rates of protection have significant positive effects on sectoral productivity levels. The estimates also suggest that after liberalization، increasing share of exports in total output increased average total factor productivity by 9.3 percent. However، the rates are found to be statistically insignificant.
When there are greate price distortions and under- utilized capacity، import liberalization may well produce quick increases in factor productivity in short-term but something more fundamental has to come into play to increase the long-term growth rate.
ملخص الجهاز:
"بدین ترتیب نتایج حاصله همچون الگوی قبل نشان می‌دهد که سیاست‌های آزادسازی اقتصادی در دوره‌های پس از سال 1368 نتوانسته است، روند رشد بهره‌وری را به شیوة معنا‌داری متأثر سازد و تنها در کوتاه‌مدت با تأثیرگذاری بر تخصیص منابع و کارایی استفاده از عوامل تولید و کاهش رانت‌های اقتصادی، سطح بهره‌وری را افزایش داده است.
/ نمودار (1): برآورد اثرات رشد بهره‌وری جدول 3- نتایج تخمین آثار آزادسازی تجاری بر بهره‌وری متغیر وابسته: تغییرات لگاریتم تولید دوره نمونه 1379-1360 متغیرهای مستقل تصریح اول تصریح دوم تصریح سوم تصریح چهارم تصریح پنجم **(000/0)835/0 ** (000/0)454/1 ــــــــ **(000/0)743/0 **(000/0)810/0 *(072/0)721/0 (011/0)732/0 ـــــــــ **(001/0)521/0 **(001/0)520/0 (465/0)032/0 ــــــــ (229/0)112/0 (468/0)044/0 ـــــــــ *(091/0)082/0 (033/0)093/0 ــــــــــ (110/0)051/0 *(085/0)063/0 (275/0)161/0- (018/0)022/0 ـــــــــــ (341/0)172/0- (299/0)196/0- (370/0)131/0 ــــــــــــ (341/0)281/0 (545/0)075/0 (474/0)083/0 **(012/0)099/0 **(010/0)089/0 **(013/0)091/0 **(037/0)066/0 **(037/0)065/0 * (053/0)087/0 **(031/0)071/0 **(018/0)090/0 (090/0)066/0 (081/0)047/0 (371/0)011/0- ــــــــــ (791/0)008/0- (399/0)010/0- (401/0)008/0- (277/0)113/0 (213/0)115/0 (187/0)140/0 (198/0)123/0 (198/0)122/0 **(000/0)396/0 **(000/0)389/0 **(000/0)411/0 **(000/0)358/0 **(000/0)356/0 **(000/0)388/0 **(000/0)389/0 **(000/0)400/0 **(000/0)369/0 **(000/0)368/0 جمله ثابت (68) **(000/0)014/0 **(000/0)014/0 **(000/0)010/0 ــــــــ ــــــــ جمله ثابت * (071/0)003/0 **(031/0)0021/0 **(012/0)002/0 ـــــــــ ـــــــــ متغیرهای مجازی برای هر صنعت به کار نرفته به کار نرفته به کار نرفته به کار رفته به کار رفته آماره دوربین واتسون 53/1 64/1 73/1 52/1 44/1 خطای استاندارد رگرسیون 0042/0 0049/0 0048/0 0046/0 0045/0 ضریب تعیین 501/0 487/0 489/0 499/0 500/0 توضیح: این جدول نتایج حاصل از تخمین معادله (14) را به روش GMM نشان می‌دهد."
(
, 
, 
)
