خلاصة:
در این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI) میکزکوفسکی (1985) به ارزیابی اقلیم گردشگری کشور پرداخته شده است. این شاخص به شکلی سیستماتیک شرایط اقلیمی را برای فعالیت گردشگری با استفاده از پارامترهای میانگین حداکثر ماهانه دمای روزانه، میانگین دمای روزانه، حداقل رطوبت نسبی، میانگین رطوبت نسبی روزانه، بارش (mm)، کل ساعات آفتابی و سرعت باد مورد ارزیابی قرار می دهد. در این تحقیق، شاخص موردنظر برای 144 ایستگاه سینوپتیک کشور که دارای آمار مشترک 15 ساله (2004-1990) بودند محاسبه و سپس نتایج حاصله به محیط GIS وارد شد و با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی، پهنه بندی اقلیم گردشگری ایران در ماه های مختلف انجام شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که شاخص اقلیم گردشگری ایران دارای تنوع زیادی در طی سال می باشد. شاخص مورد استفاده نشان می دهد که در ماه های فصل زمستان، مناطق جنوبی کشور از شرایط اقلیم گردشگری عالی برخوردار می باشد که به سمت مناطق شمالی شرایط مطلوب گردشگری کاهش پیدا می کند. در ماه های فصل بهار، نیمه شمالی کشور از شرایط مطلوب گردشگری برخوردار است، به استثنای مناطق شمال غربی و شمال شرقی که در اوایل بهار از وضعیت نسبتا نامطلوبی برخوردار هستند. در ماه های تابستان به استثنای مناطق شمال غربی و شمال شرقی که از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند تقریبا شرایط نامطلوب در کل کشور استیلا پیدا می کند. در ماه های فصل پاییز، شرایط اقلیم گردشگری مناسب به سمت نیمه جنوبی سوق پیدا می کند هرچند که در اوایل این فصل، سواحل شمالی کشور از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند. همچنین بر اساس خوشه بندی انجام شده برای شاخص اقلیم گردشگری، شش منطقه اقلیم گردشگری برای کشور قابل تشخیص است که در هر یک از این مناطق، شرایط اقلیم گردشگری از ویژگی های همسان برخوردار است. با توجه به موارد مذکور می توان گفت که شاخص مورد استفاده در این پژوهش، بخوبی توانایی لازم را برای ارایه وضعیت اقلیم گردشگری کشور را دارا می باشد.
ملخص الجهاز:
"یافتههای تحقیق شرایط اقلیم گردشگری ایران در مقیاس ماهانه با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن و شرایط اقلیم گردشگری برای هر ماه به شرح ذیل است: شرایط اقلیم گردشگری کشور در ماه ژانویه(شکل 1-الف)نشان میدهد که استانهای جنوبی کشور مانند سیستان و بلوچستان،خوزستان،بوشهر و هرمزگان پتانسیل بالایی را از نظر شرایط اقلیم گردشگری دارا بوده و نمره شاخص اقلیم گردشگری در این مناطق بین 08 تا 001 میباشد،یعنی دارای درجه عالی است،هرچه به سمت مناطق شمالیتر پیش برویم،از شرایط مطلوب گردشگری فاصله گرفته و در این بین استانهای مرکزی مانند یزد و قسمتهایی از استانهای اصفهان و کرمان تقریبا شرایط مناسب دارند و دارای نمره 06-08 و درجه خوب هستند،ولی بقیه مناطق کشور شرایط نامطلوب تا خیلی نامطلوب را تحمل میکنند.
ایستگاههای تبریز،ارومیه،زنجان و اردبیل(شمال غرب کشور)دارای اینچنین شرایطی میباشند و در نمودار شاخه درختی،در یک دسته جای گرفتهاند در ویژگی سالانه TCI این ایستگاهها دو اوج در فصل گرم قابل مشاهده است اما این دو،فاصله کمی از هم دارند و همچنین شاخص اقلیم گردشگری در این فاصله،کاهش زیادی ندارد و در شرایط ایدهآل از نظر اقلیم گردشگری قرار دارد بهطوریکه میتوان هر دو اوج را،از آنجائیکه تقریبا پیوسته هستند به عنوان یک اوج فصل گرم برای این ایستگاهها در نظر گرفت.
نکته آخر اینکه روش TCI به عنوان یک روش اساسی در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت و نشان میدهد که کارائی لازم را برای تبیین شرایط مناسب فعالیت گردشگری مناطق کشور دارد و هرچند که نقشههای تهیه شده یک الگوی کلی را از وضعیت اقلیم گردشگری کشور را نشان میدهند ولی در صورت استفاده از آن برای مناطق کوچکتر که دارای شریاط اقلیمی و توپوگرافی متفاوتتری هستند،میتواند ارائهدهنده تقویم گردشگری برای همان منطقه باشند."