خلاصة:
اگرچه روابط دیپلماتیک دو کشور ایران و ژاپن به طور رسمی از سال 9291 میلادی(8031 خورشیدی)آغاز شده است،اما تبادل فرستادگان سیاسی از سالها قبل انجام میپذیرفت.در طول بیش از یکصد و سی سال روابط میان ایران و ژاپن،فرستادگان و مقامات متعددی در سطوح مختلف به دو کشور سفر کرده و هیئتهای گوناگونی تبال شدهاند که به طور طبیعی برخی از این سفرها تاثیرگذار بوده و برخی فرستادگان نقش تعیینکنندهتری در روابط دو کشور ایفاء کردهاند.مطالعه سفرنامهها و خاطرات ژاپنیها و ایرانیها از یکدیگر،به ویژه خاطرات دیپلماتها و فرستادگان سیاسی آنها نکات آموزنده فراوانی را برای پژوهشگران روابط ایران و ژاپن دارد.از جمله مهمترین نکاتی که در این خاطرات مشهود است نگاه نسبتا ثابت مقامات و سردمداران دو کشور به یکدیگر به عنوان دو کشور«آسیایی»بوده است که در طول زمان،علیرغم فراز و نشیبهای سیاسی و بین المللی تغییر چندانی نیافته است.در این نوشتار تلاش شده است تا با واکاوی یافتهها و دستاوردهای برخی از تاثیرگذارترین فرستادگان،ماهیت این«نگاه آسیایی»موشکافی گردد.
ملخص الجهاز:
"سال یازدهم،شمارهء 34-تابستان 9831،صص 071-151نگاه آسیایی در روابط معاصر ایران و ژاپن*
اگرچه روابط دیپلماتیک دو کشور ایران و ژاپن به طور رسمی از
بسیار زیادی را برای پژوهشگران تاریخ روابط ایران و ژاپن دارد.
خارجه ژاپن یکی از دیپلماتهای خود به نام ماساهارو یوشیدا5را برای سفر به ایران و
سفر یوشیدا و همراهان که نخستین فرستادگان ژاپن به ایران در تاریخ معاصر به
یوشیدا،طی مأموریت خود دو نوبت با شاه ایران دیدار و گفتگو کرده است و از
-این کار به وسیله خارجی انجام شده است یا به دست ژاپنی؟همه چیز به دست
(1)مهدی قلی هدایت(حاج مخبر السلطنه)که علی اصغر خان اتابک را در این سفر همراهی میکرد در سفرنامه خود
(هدایت،بیتا:001)این البته در زمانی است که ژاپن به
ژاپن به شدت به دنبال تقویت ارتش خود برای جنگ با روسیه بود.
این نه فقط به خاطر مناسبات ایران و ژاپن که برای صلح پایدار در
سفر برای هر دو کشور ایران و ژاپن حائز اهمیت است.
(1)این مقاله برگرفتهای است از:هوسوتانی،چیهیرو،«ایران در میان توفان»در پی نفت ایران:قضیه نیشومارو).
(همان:51)اما نتیجه جلسه آن میشود که کار خرید نفت از ایران را به
نفتی عمده ژاپن به شمار میرود از کار شجاعانهای که با وارد کردن نفت از ایران صورت
(همان:48)ایده میتسو با این کار بازاری برای خود در ایران پیدا کرد که پس از
(2)تقریبا 21 درصد از کل واردات نفت ژاپن در سال 9002 از ایران صورت گرفته است.
آسیبشناسانه مناسبات صد سال اخیر ایران و ژاپن بتواند به رمزگشایی این معما"