ملخص الجهاز:
"1» همراهی گفتار در سینمای مستند با فیلمهای خبری شروع میشود و تا مدتها ادامه پیدا میکند لیکن به دلیل فرم خبری این فیلمها به گفتار توجهی نمیود و تنها وجه اطلاعاتی آن بیهیچ ظرافت و رنگ و لعابی از هنر و تخیل به کار گرفته میشود.
جریان جدی و تحول عمده در این زمینه در دهه سی با ابراهیم گلستان شروع میشود و از این رهگذر سبک ویژهای در گفتارنویسی فیلم مستند به وجود میآید که تا به امروز بیرقیب باقیمانده است.
رابطهای که در شکل نازل خود به تکرار تصویر میپرداخت و یا در شکل بهتر به توضیح تصویر اما در تخت جمشید،رهنما گفتاری به کار میگیرد که کارکرد واقعی خویش را تنها به هنگام ترکیب یا تصویر مییابد چرا که دلالت واژگان در حالتی مستقل تنها به خود برمیگردد و به مفهوم کلمات ولیکن زمانی که گفتار از همراهی تصاویر برخوردار میشود مفاهیم گسترش یافته فیلم رنگ و بویی فلسفی به خود میگیرند.
لیکن زمانی که گفتار با تصاویری از شبانی ژندهپوش و چند رأس گوسفند لاغر و مردنی همراه میشود خود به خود این اندیشه زاده میشود که چرا این ملت علیرغم داشتن چنین ثروت هنگفتی در زیر پای خود،تا به این حد فقیر و درمانده است؟در این رابطه گلستان به منظور تشدید حس فقر و فلاکت از موسیقی حسین دهلوی که به صورت تکنواز نی تصاویر را همراهی میکند نیز سود میبرد.
این تمهید وقتی در کنار کلامی مسجع و مقفی قرار بگیرد،موزونتر جلوه میکند: چه میجویی؟گل دریا؟ رنگی بر سنگ؟ نوری نرم؟ دری دیرین؟ دورانی دور؟ ریشه رازی از روزگار رفته یا بذر حیاتی بر آفرینش فردا؟61 گلستان در نگارش گفتار فیلم«تپههای مارلیک»2431 به ساختاری شعر گونه روی میآورد."