نگاهی به چرایی بازگشت ادبی از منظر نظریه گفتمان فوکو مقالة

مؤلف: خاتمی، احمد ؛ امن خانی، عیسی ؛ علی مددی، منا ؛

تاریخ ادبیات بهار 1388 - شماره 60/3 التصنيف العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎16 صفحة - من 73 إلی 88 )

الکلمات المفتاحية: حرکت دورانی بازگشت ادبی صورت گفتمانی تاریخ گفتمان پیشامدرن گفتمان بازگشت شعر ادبی فوکو شاه تاریخ

خلاصة:

یکی از مباحث بحث‌انگیز در کتب تاریخ ادبیات،شکل‌گیری و تثبیت مکتب بازگشت ادبی است؛مکتبی‌ که به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران،تحول شعر فارسی را برای مدتی از سیر طبیعی خویش دور ساخت؛ دلبستگی شاهان قاجار به رسوم درباری حکومت‌های سامانی و غزنوی،آرامش جامعهء ایرانی در دورهء زند و پس از آن،دل‌زدگی از سبک هندی و تلاش برای رهایی شعر از انحطاط و...دلایلی هستند که برای‌ شکل‌گیری و تثبیت این مکتب ادبی از سوی محققان ارائه شده است. نویسندگان این مقاله بر این باورند که این موضوع را می‌توان از منظر دیگری(نظریهء گفتمان میشل فوکو) نگریسته،آن را به گونه‌ای دیگر نیز تبیین کرد.به نظر آنان،اگر قبول داشته باشیم که دورهء بازگشت جزئی‌ از گفتمان پیشامدرن است،آن‌گاه باید بپذیریم که تاریخ(به عنوان یکی از صورت‌های گفتمانی گفتمان‌ پیشامدرن)فاقد مفهوم پیشرفت بوده،حرکت آن دورانی و دوری خواهد بود؛چراکه صورت گفتمانی تاریخ‌ در این گفتمان برخلاف گفتمان مدرن است که مسیری خطی و روبه جلو دارد.در چنین گفتمان و صورت گفتمانی‌ای اصل بر بازگشت به مبدأ و آغازگاه است؛یعنی درست همان کاری که شاعران دورهء بازگشت با رجوع به شاعران دورهء عراقی(در غزل)و خراسانی(در قصیده)انجام دادند.

ملخص الجهاز:

"شاعری و بازگشت شاعران این دوره به شعر خراسانی و عراقی دانسته‌اند. اقدام شاعران دورهء بازگشت تلاشی بود برای جلوگیری از این انحطاط. دیگری است که از سوی برخی محققان برای بازگشت شاعران این دوره،ارائه شده است. نویسندهء کتاب تاریخ ادبیات دورهء بازگشت می‌نویسد:«حقیقت این‌گونه است که هیچ یک از ارائه می‌دهد؛در این گفتمان صورت گفتمانی تاریخ براساس حرکت دورانی و دوری بوده، پیشرفت و باور به حرکت تکاملی تاریخ در آن محلی از اعراب ندارد. که شاعران دورهء بازگشت در گفتمانی پیشامدرن زیسته‌اند و در پایان نیز با بیان کردن صورت‌ شاعران دورهء بازگشت و صورت گفتمانی تایخ در گفتمان پیشامدرن برقرار خواهند ساخت. مفهوم صورت گفتمانی نیز از دیگر عناصر نظریهء گفتمان فوکو است. حضور مؤلفه‌های گفتمان پیشامدرن در اشعار شاعران این دوره به روشنی گویای آن می‌باشد. در شعر شاعران دورهء بازگشت می‌توان این خرد ستیزی را نشان دهندهء آن است که می‌توان گفتمان این دوره را یک گفتمان پیشامدرن دانست؛چرا که باور صورت گفتمانی تاریخ نیز،یکی از این صورت‌های گفتمانی است که دلیل بازگشت شاعران این‌ دوره به سرآغاز ادب فارسی را باید در آن جستجو کرد؛چراکه بازگشت ادبی شاعران این دوره‌ این امر به خوبی در صورت گفتمانی تاریخ در دورهء بازگشت قابل مشاهده است. (2)-احمد تمیم‌داری و یحیی آرین‌پور نیز همین دلیل را برای بازگشت به شعر پیشینیان ذکر کرده‌اند. (5)-علاوه بر زین العابدین مؤتمن،کسانی چون محمود عبادیان،محمد غلامرضایی،محمد تقی بهار و یحیی آرین‌پور- Z-نیز همین دلیل را برای شکل‌گیری دورهء بازگشت ادبی ذکر نموده‌اند. همین تفاوت است که سبب می‌گردد تا شاعران دورهء بازگشت برخلاف دیگر مبدعان شعر فارسی نه به دلیل‌"

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک