ملخص الجهاز:
مؤلف محترم در بخش سوم،در 2 صفحه بعد از توضیحات مقدّماتی،ساخت زبانهای ایرانی آغازین را بررسی نموده است.
سپس به سایر زبانهای رایج و موجود در شاهنشاهی هخامنشی و گونهء زبانی به کار رفته در متون پرداخته و در قسمت پایانی بخش چهارم،بهطور تقریبا مفصّل،ساخت زبانهای باستانی براساس شواهد موجود از زبانهای اوستایی و فارسی باستان را آورده است.
در بخش پنجم،ابتدا به زبانهای بلخی،خوارزمی،سغدی،سکایی میانه و دیگر زبانهای ایرانی میانهء شرقی پرداخته شده است و در ادامه،آثار بازمانده از زبانهای مذکور،از قبیل سکهها،مهرها،کتیبهها،جملات و لغاتی که در کتابهای دوران اسلامی آمده،معرفی شدهاند.
از زبان فارسی میانه آثار نسبتا زیادی در مقایسه با سایر زبانهای ایرانی باستان و میانه بهجا مانده است.
دکتر حسن رضایی باغبیدی دانشیار گروه فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی و مدیر گروه بخش ایرانشناسی مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی است.
قبل از این کتاب،آثار چندی نیز دربارهء تاریخ زبانهای ایرانی به چاپ رسیده است، که به نمونههایی اشاره میشود: -تاریخ زبان فارسی،محسن ابو القاسمی،تهران،4731.