ملخص الجهاز:
"بیرونی نیز در آثار الباقیه(633-533)به این مطلب اشاره میکند و موضع ستارگان در آن زمان را در زایچهای میآورد و میگوید نوبخت زمان مناسبی را برای شروع بنای شهر برگزیده بوده است.
وی کتاب اربعهی بطلمیوس را شرح کرده(ابن ندیم،233)و در راهاندازی نهضت اولین دانشمند احکام نجوم که در دوران اسلامی بسیار اهمیت یافت،نوبخت پارسی یا نوبخت منجم(777- 976 م)است ایرانیان در جلب توجه اعراب به احکام نجوم بسیار مؤثر بودهاند از آنجایی که برخی از قدیمیترین منجمان همچون نوبخت و عمر بن فرخان طبری ایرانی بودهاند و همچنین اصطلاحاتی چون هیلاج، کدخدا،جانبختان که در کتابهای احکام نجومی به کار می رود،واژههایی فارسی است ترجمه بسیار مؤثر بوده است،مخصوصا در ترجمهی متون پهلوی به زبان عربی.
وی به فیلسوف عرب معروف بوده است(همانجا)و در زمینههای مختلف همچون منطق،فلسفه،هندسه،حساب،نجوم، ارثماطیقی و غیره نگارشهای زیادی داشته است(نک:ابن ندیم،023-513)وی سعی کرده است احکام نجوم را برمبنای قواعد فیزیکی و ریاضی بیان کند و از خرافات جاری در بین مردم دوری جسته است (سزگین،ج 7،781).
البته در اینکه آیا وی به صحت احکام نجوم قائل بوده یا نه اختلاف نظر وجود دارد اول میتوان به المدخل الکبیر الی علم احکام نجوم ابو معشر بلخی،الجامع الشاهی عبد الجلیل سجزی،روضهی المنجمین شهمردان بن ابی الخیر رازی و غیره اشاره کرد.
6-4-احکام نجوم پدیدههای جوی دو زمینهی عمده در این شاخه یکی پیشگویی وضع هوا از روی طلوع و غروب صور فلکی یا ستارگان خاص بوده است که به علم الانواء نامیده میشده است و دیگری به صورت به دست آوردن دلایل و شواهد از روی مجموع شرایط جوی بوده که در کتبی به نام ملاحم بهدست آوردن دلایل و شواهد گردآوری شده است."