مرثیه ساز ستمدیدگان مقالة

"رفتار آشتی‌جویانه‌ای که‌ نمایندگان دول اشغال‌کننده،بیدرنگ پس از جنگ و در زمانی که عدم اعتماد و مرارت و کینه‌ بر دلهای مردم حکومت داشت،نسبت به برجسته‌ترین‌ نمایشنامه‌نویس مملکت شکست‌خورده پیش گرفتند گواه دلگرم‌کننده‌ای بر نیروی شکست‌ناپذیر روح‌ و قدرت عشق بود که آثار هاویتمان از سطر اول تا سطر آخر سرشار از آن است. در میان آثارش نمایشنامه‌هائی وجود دارد که شایسته تمجید است:کمدی دلفریب«پوست‌ سگ آبی»که در اطراف یک دزدی دور می‌زند- افسانه تسلی‌بخش«معراج هانل»که دنیائی از رویای غیرواقعی را وارد محیط بیچارگان می- کند-نمایشنامه فلوریان‌گیر که موضوع نفاق‌ و تشتت را در آلمان تا اعماق آن بررسی می‌کند- نمایشنامه نیمه‌تراژدی و نیمه‌کمدی موشها که‌ هنرمندان ساقط و رنجبران و افراد ناسازگار را بروی صحنه می‌آورد و شاید بهترین نمایشنامه‌ هاوپتمان باشد-و نمایشنامه‌های روزبرند زنی‌ که بچه خودش را می‌کشد-هاملت در ویتمبرگ‌ که صورت دیگری از قضیه‌ها ملت است و هاوپتمان‌ در آن با شکسپیر همسری می‌کند،از آثاری است‌ که نباید از نظر دور داشت."