خلاصة:
درحوزهی جامعهشناسی آموزشوپرورش به اخلاق و تربیت توجه ویژهای میشود اما فناوری اطلاعات و زیرساختهای فکری آن کمتر مورد توجه قرار گرفته و آنچه بیشتر مطرح شده است. تکنیکها و ابزارهای اطلاعاتی و اطلاعرسانی است.بر این باوریم که فلسفهی اجتماعی فناوریها را نیز باید بازشناسی کرد و آن را متناسب با فرهنگ اسلامی خود،بومی کنیم،این مقاله مقدمهای در این ارتباط زیرساختی در حوزهی جامعهشناسی آموزشوپروزش است. بحث رابطهی«اخلاق»و«فناوری اطلاعات»،سابقهی چندانی در ایران ندارد.با این حال،اهمیت این موضوع و مباحثی از این قبیل در دنیای پیچیدهی امروز،بسیاری از کارشناسان و دستاندرکاران مرتبط را به اندیشه و اقدام در این زمینه تشویق کرده است.ما نیز به دلیل استفادهی گسترده از این دست فناوری میباید به لوازم آن،از جمله ارتباط آن با اخلاق،توجه ویژه کنیم و مبتنی بر فرهنگ بومی، به تجزیه و تحلیل مسائل بپردازیم.
ملخص الجهاز:
"ضرورتی که جامعهی جهانی و حتی برنامهریزان فناوری اطلاعات را به این نقطه هدایت کرده است تا اصول اخلاقی را بر توسعهی این فناوری حاکم بدانند،آن است که توسعهی اطلاعات و ارتباطات،در کنار فرصتهای فراوانی که برای جامعهی جهانی فراهم آورده و مقیاس بهرهوری و بهینهسازی را در حوزهی سیاست،فرهنگ و اقتصاد تغییر داده،ولی تهدیدها و چالشهای جدی را نیز فراروی ملل جهان پدید آورده است.
لایهی اصلی و مهمتر که سود این شبکه را از آن خود میکند،مدیرانی هستند که فرهنگ حاکم بر نرمافزارهای اطلاعرسانی را هدایت میکنند و همهی نرمافزارها و اطلاعرسانیها را بر محور آن شکل میبخشند آنها فرهنگ حاکم بر تولید اطلاع و اطلاعرسانی را حتی در مقیاس ایجاد جامعهی جهانی،تغییر میدهند و از این طریق میکوشند،شتاب و جهشی به سوی شکلگیری وحدت جامعهی جهانی پدید آورند تا منافعشان تأمین شود.
آنها بر این باورند که هرچند فرصت عظیمی را در اختیار مدیران قرار دادهاند تا به سرعت، جامعهی جهانی را به سمت نظم نوین جهانی هدایت کنند،ولی فناوری اطلاعات همانگونه که تهدیدی برای ملتهاست،وحدت جامعهی جهانی را نیز به خطر انداخته است.
1با توجه به این مثال میتوان گفت:درست است که باید برای برخی از سوء استفادههای اخلاقی چارهجویی کرد،ولی پرسش این است که چرا باید نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات را تا این حد تنزل دهیم؟آیا به راستی رقیبان غربی ما نیز رابطهی اخلاق و فناوری اطلاعات را در این مقیاس دنبال میکنند؟ حضور مبانی غرب در اصول ایجاد و ساخت جامعهی اطلاعاتی برای اینکه روشن شود«غرب»،رابطهی اخلاق و فناوری اطلاعات را در چه سطحی پی میجوید،بندهایی از اعلامیهی«اصول ایجاد و ساخت جامعهی اطلاعاتی»2که در«اجلاس جهانی جامعهی اطلاعاتی» در سالهای 3002 و 5002 به تصویب رسید،بیان میشود."