ملخص الجهاز:
"*فریبا پایروند ثابت تحریر مجسطی این کتاب یکی از آثار برجستهی خواجه نصیر الدین طوسی است که نوشتهای کامل بر کتاب معروف«مجسطی»بطلیموس است.
همانند به کاربردن واژهی ẓmgstykẒ در دینکرد(یکی از کتابهای دینی زرتشتیان)یا اشاره به زیج بطلمیوس در نامههای منوچهر،همچنین مجسطی به برخی دیگر از آثار نجومی حوزهی تمدن اسلامی مانند مجسطی ابو الوفا بوزجانی نیز گفته شده است.
خواجه نصیر الدین طوسی نیز در نوشتن کتاب تحریر مجسطی از دو نسخهی حجاج بن یوسف مطر و اسحاق بن حنین استفاده کرده است.
روند چکیدهنویسی و شرحنویسی بر مجسطی در دنیای اسلام همچنان ادامه داشت و بیگمان ترجمهها و شرحهایی که از نخستین دورهی ترجمهی این کتاب به عربی در سدهی دوم هجری انجام شده،زمینهساز پیدایش اثر جامع مجسطی خواجه نصیر الدین طوسی بوده است.
یکی از نکتههای بارز در کتاب تحریر مجسطی آن است که خواجه نصیر الدین طوسی کوشیده تا چکیدهنویسی را تا حد ممکن خواب انجام دهد و از تکرار یک موضوع برای اجرام متفاوت پرهیز کند.
او در مقدمهی فصل اول مقالهی سوم خود به توضیح طول سال و نام ماهها در تقویمهای قبطی،یهودی،یزدگری و هجری پرداخته و همچنین در دیگر قسمتهای کتاب به تاریخ یزدگری در کنار دیگر تاریخهای یاد شده در مجسطی اشاره کرده است.
خواجه نصیر الدین طوسی در تحریر مجسطی از نظریات بطلمیوس بسیار انتقاد کرده است که یکی از آنها انتقاد بر نتیجهگیری بطلمیوس از رصد پیشینیان خود از گرفتهای حلقوی خورشید برای به دستآوردن اندازهی ظاهری قرص خورشید(اندازهای از خورشید که در آسمان ناظر زمینی مشاهده میشود)است."