خلاصة:
هدف این مقاله بررسی دیدگاه هربرت بلومر دربارهء روششناسی تحقیقات کیفی است.او یکی از اندیشمندان برجستهء کمتب شیکاگوست که اصطلاح«تعاملگرایی نمادی»را ابداع کرده است.او از روش کیفی طبیعتگرایانه طرفداری میکند که واکنشی است در برابر سیطرهء جامعهشناسی کارکردی-ساختاری و روشهای کمی در علوم اجتماعی.دیدگاه او سبب شد رویکردی تفسیری در علوم اجتماعی تقویت و گسترش یابد.در کانون آثار بلومر،نوع رابطهء روشهای علوم طبیعی و اجتماعی قرار دارد.او به نقد روششناسی اثباتگرا و کاربرد تکنیکهای کمی در تحقیقات جامعهشناسی میپردازد.او روشهای کمی را روش مینامد و استدلال میکند که استفاده از تحلیل متغیر معمولا،نقش اساسی فرایندهای تفسیری را در شکلگیری رفتار انسان نادیده میگیرد.سرانجام،انتقادات وارد بر دیدگاه بلومر نیز در این مقاله ارائه میشوند.
ملخص الجهاز:
"بلومر به ویژه،به نقد این ایده میپردازد که علوم اجتماعی اگر بخواهند به همان موفقیتهای علوم طبیعی برسند،باید روشهایی برای گردآوری دادههای عینی ابداع کنند که برای ارزیابی و بررسی کمی توسط تکنیکهای آماری مناسب باشند(بلومر،0391،ص 0111).
بلومر میگوید روشهای آماری تنها زمانی مناسب هستند که روش تفسیری،به طور طبیعی به کار رفته باشد که در اینجا،تحلیل متغیر فقط میتواند خلاصهای از الگوهای رفتار ارائه کند؛اما این الگوها در نتیجهء تفسیر دوبارهء مشارکتکنندگان در موقعیتهای مختلف تغییر مییابند.
اکتشاف،یک رویهء انعطافپذیر است که در آن،محقق از یک مرحلهء تحقیق،به مرحلهء بعدی میرود و همانگونه که تحقیق پیش میرود،نکات جدیدی از مطالعه روشن میشوند و محقق در جهت تازهای پیش میرود که تا پیش از آن،در موردش فکر نکرده بود و نظر خود را دربارهء آنچه دادههای مناسب تلقی میشوند،تغییر میدهد؛زیرا مستلزم داشتن اطلاعات و فهم بیشتری است(همان،ص 73-04) اکتشاف میتواند از دامنهء گستردهای از راهبردهای تحقیقاتی استفاده کند.
به هرروی،بلومر به این علت روش فرضی-قیاسی را به عنوان مؤلفهء تحقیق طبیعتگرایانه رد میکند که معتقد است به دشواری میتوان روش فرضی-قیاسی را برای مطالعهء جهان اجتماعی به کار گرفت.
در نظر او،پذیرش تعریف علم برپایهء روش فرضی-قیاسی مستلزم تعیین این است که آیا یک پدیدهء خاص مصداقی از یک مفهوم نسبتا روشن و مبتنی بر وفاق6است؟اما او میگوید قضاوت ما برپایهء زمینه و محیط اجتماعی صورت میگیرد و پدیدههای اجتماعی،خاص و از یکدیگر متمایزند و ویژگیهای خاص خود را دارند؛از همینرو،مفاهیم قطعی در علوم اجتماعی ناممکن بوده،به این ترتیب،روش فرضی-قیاسی برای تحقیق اجتماعی مناسب نیست."