خلاصة:
تحلیل محتوا از کاربردیترین روشهای پژوهشی در علوم انسانی،اجتماعی و رفتاری است.این روش برای توصیف عینی،منظم و کمی محتوای ارتباطات،برای تفسیر و پی بردن به نگرش درونی به کار برده میشود و در صدد است با شناخت چرایی،اهداف و سبکهای ارائه پیام،نظر یا عقیدهای خاص را،که محور اصلی هرنوشته یا اثری است،با استفاده از مدلهای عملکردی-ارتباطی،توصیف،و تبیین کند.که در این راستا،خوانایی متن بیش از هرچیزی مد نظرش است.تأکید بر خوانا بودن به معنی روش تخمین احتمال موفقیت خواننده در خواندن و درک یک متن یا نوشته است که در تحلیل محتوا بهویژه در بررسی منابع مکتوب ارتباطی اعم از کتابها،نشریات،سخنرانیها،اخبار و اسناد و مدارک کاربرد بیشتری دارد.این مقاله،ضمن بررسی روش تحلیل محتوا،مهمترین روشهای سنجشخوانایی از جمله فرمول فلش،گانینگ،کلوز،فلش-کینکید،پاور؛ سامتر؛و کرل و روش تعیین میزان دعوت به پژوهش یا ضریب درگیری ویلیام رومی را تفصیل مورد بررسی قرار داده است.
ملخص الجهاز:
"این روش برای توصیف عینی،منظم و کمی محتوای ارتباطات،برای تفسیر و پی بردن به نگرش درونی به کار برده میشود و در صدد است با شناخت چرایی،اهداف و سبکهای ارائه پیام،نظر یا عقیدهای خاص را،که محور اصلی هرنوشته یا اثری است،با استفاده از مدلهای عملکردی-ارتباطی،توصیف،و تبیین کند.
علی رغم اینکه این روش غالبا برای توصیف به کار برده میشود،میتوان آن را در آزمون فرضیه نیز استفاده کرد و در پژوهشهای کمی به عنوان مکملی برای تجزیه و تحلیل پاسخهای داده شده به سؤالات باز پاسخ یک مصاحبه یا پرسشنامه به کار برد و به تفسیر و تحلیل و استنتاج اطلاعات موجود پرداخت.
قابلیت اعتماد یا روائی،به این است که آیا روش انتخاب شده،موضوع مورد نظر را به طور دقیق میسنجد یا نه؟اگر افراد دیگری هم با همان روش،همان موضوع را بررسی کنند،به همان نتیجه خواهند رسید؟ در واقع،نمونهگیری،اعتبار و روایی،عناصر مهم سنجش تحلیل محتوا هستند.
33به عبارت دیگر، با این روش میتوان به سطح متون کتابها پی برد و مشخص نمود که آیا مطالب برای فراگیران،بدون کمک معلم قابل یادگیری است؟یا نیاز به معلم و تدریس دارد؟آیا متن کتاب برای فراگیران دشوار بوده و یادگیری آنها همراه با فشار و استرس روانی است؟43 مراحل کار ارزیابی و تحلیل محتوا در این شاخص،تابع مراحل و فرایند زیر است: 1.
هدف روش ویلیام رومی،پاسخ به این سؤال است که آیا کتاب و محتوای مورد نظر دانشآموزان را به طور فعال با آموزش و یادگیری درگیر میکند؟همچنین وی محتوای درس را به سه قسمت:متن درس،تصاویر کتاب و سؤالات تقسیم میکند."