خلاصة:
در این مقاله ضمن تشریح جایگاه و ساختار مراجع حل اختلاف کار،کلیه اصول و مقررات و تشریفاتی که از ابتدای طرح دعوی تا زمان صدور رأی واقعیت و اجرای آن باید توسط طرفین دعوی و کراجع حل اختلاف مراعات شود مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. هدف از تهیه این مقاله،نقد و بررسی آیین دادرسی مراجع حل اختلاف کار و ارائه راهکارها و پیشنهادهای لازم است.به این منظور مواد قانون کار و آییننامههای مرتبط با موضوع تحقیق مورد تجزیه و تحلیل واقع گردیده است.در موارد نقص،ابهام و یا سکوت قانون کار و آییننامههای مربوط نیز از مقررات و اصول کلی آیین دادرسی مدنی که تعارض و مباینتی با ماهیت رابطه کار و فلسفه وجودی مراجع حل اختلاف نداشتند استفاده شده است. در نتیجه در هر مبحث ضمن تجزیه و تحلیل قوانین و مقررات مربوطه،راهکارهای عملی ارائه گردیده است و در نهایت تقویت تشکلهای کارگری و کارفرمایی،تأسیس سازمان مستقل دادرسی کار،تهیه و تدوین مقررات شفاف آیین دادرسی کار،استفاده از متخصصین حقوق به عنوان نمایندگان دولت در مراجع حل اختلاف و تأسیس مرجع عالی و مافوق هیأتهای حل اختلاف جهت اتخاذ وحدت رویه،از عمده پیشنهاداتی است که برای رفع ایرادهای وارده بر وضع موجود مراجع حل اختلاف و آیین دادرسی آنها ارائه شده است.
ملخص الجهاز:
"تعریف آیین دادرسی مفهوم لغوی آیین رسم،عادت،روش2و شیوه3میباشد و در زبان حقوق ما«آیین دادرسی به مجموعهای از مقررات اطلاق میشود که به منظور رسیدگی به مرافعات یا شکایات قضایی و اداری یا درخواستهای قضایی مانند درخواست در امور حسبی و مانند آنها وضع و به کار میرود مانند آیین دادرسی مدنی،آیین دادرسی کیفری،آیین دادرسی مراجع شبه قضایی و جز اینها»4 (به تصویر صفحه مراجعه شود) -------------- (1)-قانون مدنی مواد 215،315،415،515 (2)-دهخدا،علی اکبر،لغتنامه،ناشر مؤسسه لغتنامه دهخدا،جلد دوم،5631،ص 132 (3)-معین،محمد،فرهنگ فارسی،مؤسسه انتشارات امیر کبیر،تهران،چاپ هفتم،4631،ص 211 (4)-جعفری لنگرودی،محمد جعفر،ترمینولوژی حقوق،انتشارات گنج دانش،تهران چاپ ششم 2731،ص 1 تعریف آیین دادرسی کار هرچند از آیین دادرسی مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما که به طور مختصر آیین دادرسی کار نامیده میشود در قوانین و مقررات کار تعریفی به عمل نیامده است اما با عنایت به ماده 751 قانون کار و در آییننامه رسیدگی و چگونگی تشکیل جلسات هیأتهای تشخیص و حل اختلاف،موضوع ماده 461 قانون کار مصوبه 0831/01/3 وزیر کار و امور اجتماعی که آمده«رسیدگی و اتخاذ تصمیم در خصوص دعاوی اختلافات(اعم از فردی یا جمعی)بین کارگر و کارفرما و کارآموز که ناشی از اجرای مقررات قانون کار و سایر مقررات مربوط باشد،همچنین دعاوی و اختلافات ناشی از اجرای قرارداد کار، قرارداد کارآموزی،موافقتنامههای کارگاهی و پیمانهای دسته جمعی کار براساس این آیینهنامه در مراجع حل اختلاف موضوع فصل نهم قانون کار انجام میشود»1و ماده 34 همین آییننامه که موارد پیشبینی نشده در آن را مشمول مقررات قانون آییندادرسی مدنی اعلام نموده است میتوان گفت: آیین دادرسی که مجموعه اصول و مقرراتی است که در مقام طرح دعوی و دفاع و یا رسیدگی در مراجع حل اختلاف کار(به کلیه دعاوی و اختلافات بین طرفین رابطه کار-کارفرما و کارگر یا کارآموز-که مربوط به رابطه کار و یا ناشی از اجرای مقررات کار باشد)به کار میرود."