خلاصة:
پروتکل اول منضم به میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، مبنای صلاحیت کمیته حقوق بشر در رسیدگی به شکایات افراد علیه دولـت‌های عضو پروتکل درخصوص نقض حقوق منـدرج در میثاق محسوب می‌شود. بـر طبق بنـد چهـار از مـاده پنج پروتکل، کمیته مـوظف شده نتایج رسیـدگی خـود را در قـالب آنچه در ایـن مـاده بـه‌عنوان final views یا «دیدگاه‌های پایانی» نامیده شده، به فرد شاکی و دولت خوانده ارائه کند. با وجود این، سند مذکور هیچ اشاره‌ای به ارزش و جایگاه حقوقی این یافته‌ها و تبعات حاصل از احراز نقض میثاق توسط کمیته ندارد. سوالی که در این ارتباط مطرح می‌شود این است که آیا «دیدگاه‌های پایانی» کمیته حقوق بشر واجد ماهیت الزام‌آور هستند یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا این «دیدگاه‌ها» برای دولت‌های عضو ایجاد الزام می‌کنند یا این‌که صرفا ارزش توصیه‌ای دارند؟ مقاله حاضر مساله فوق را بدوا از جنبه نظری و سپس از جنبه عملی و در رویه دولت‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد.
Under the Optional Protocol to the International Covenant on Civil and Political Rights, the UN Human Rights Committee has the competence to receive and consider communications from individuals who claim to be victims of violations by a State Party to the Optional Protocol of any of the rights set forth in the Covenant. According to article 5(4) of the Optional Protocol, the Committee shall forward its (final) Views to the State Party concerned and also to the individual. However, the Optional Protocol is silent about the legal effects of these Views. It is unclear whether such Views are binding on the States Parties concerned or they are mere recommendations. The present article examines this issue from a theoretical perspective and in State practice as well.
ملخص الجهاز:
کمیته به‌عنوان تنها نهاد صالح بین المللی در زمینه احراز نقض میثاق مقدمه پروتکل،دستیابی بیش‌تر به اهداف میثاق و اجرایی کردن مقررات آن را به‌عنوان هدف از تدوین این سند در پیش‌بینی حق شکایات فردی اعلام کرده و اجرای چنین هدفی را برعهده کمیته حقوق بشر نهاده است.
42عبارتی که کمیته به‌طور معمول از آن استفاده می‌کند،به شرح زیر است: «با در نظر داشتن این امر که با عضویت در پروتکل اختیاری،دولت‌ها صلاحیت کمیته را به تصمیم- گیری در خصوص وقوع یا عدم وقوع نقض مندرجات میثاق می‌پذیرند و نیز این‌که بر طبق ماده دو میثاق هر دولت عضو مکلف شده تا حقوق مندرج در میثاق را برای کلیه افرادی که در سرزمین وی و تحت صلاحیتش هستند تضمین کند و همچنین در موارد اثبات نقض میثاق،طرق جبران خسارت مؤثر و قابل اجرایی را فراهم آورد،کمیته حقوق بشر انتظار دارد که ظرف مدت 09 روز،اطلاعاتی را از طرف دولت عضو در خصوص تدابیری که در جهت اثر بخشیدن به«دیدگاه‌های»کمیته اتخاذ شده است،دریافت کند».
گفتار دوم)ارزش؛دیدگاه‌های پایانی»کمیته حقوق بشر از منظر آیین پیگیری نظام‌های حمایت از حقوق بشر بدون وجود سازوکاری جهت نظارت بر اجرای تصمیمات حاصل از رسیدگی به شکایات کامل نیستند،چرا که هدف از پیش‌بینی سازوکار شکایات فردی،احقاق حقوق قربانیان از طریق (74) Observations of the United States of America on-the Human Rights Committee's General Comment 33:The. Obligatiins of States Parties under the Optional Protocol to the International Covenant on Civil and Political Rights (22 December 2008).
(
, 
, 
)
