خلاصة:
با توجه به نقش و اهمیت ایلات و عشایر در تحو لات تاریخی ایران در سدههای گذشته،این مقاله به بررسی تاریخ تحو لات منطقه کهیکیلویه در دورههای حکومت سلسلههای افشار و زند میپردازد.در این نوشته حوادث و برخوردهای میان ایلات این منطقه با یکدیگر،برخوردهای میان دولتهای مرکزی و ایلات کهگیلویه و نقش این ایلات در برخی از نبردهای خارجی مورد بررسی قرار گرفته است.
ملخص الجهاز:
"(موسویی نامی،7131:59-39)اما آگاهان محلی این حادثه را چنین نقل میکنند که هیبت الله خان درحالیکه دهها سوار از باشت و بابویی و سرباز لک همراه خود داشت،به منطقهء بهمئی سردسیر وارد شد و از ملا علی شیر و یا ملا قیصر پسر او که از تیره نریمیائی بود و ریاست بهمئی سردسیر را به عهده داشت، مالیات معوقهء ایل بهمئی را مطالبه کرد.
اما در سال 4711 صادق خان زند،برادر کریم خان زند به جای هیبت الله خان به حکومت کهگیلویه منصوب شد،به منظور تنبیه و مجازات ایل بهمئی به میان آن طایفه رفت و عدهای را که متهم به تحریک قتل هیبت الله خان بودند،دستگیر کرد و به صورت کوچ اجباری به شیراز اعزام داشت،که اکنون بازماندگان آنها در حسنآباد ترکمن،نواحی مرودشت و بیضا به نام طایفه بهمئی ساکن هستند.
همین اتفاق ساده ظاهرا تبعات سیاسی مهمی را برای ایل بویراحمد در پی داشت، زیرا سران بویراحمدیها همینکه آثار شکست را در سپاه زند مشاهده کردند و آیندهء آنان را تاریک دیدند،در اولین فرصت در شیراز به حضور خانبابا خان(فتحعلیشاه بعدی)که در این موقع ولیعهد و والی فارس بود،رسیدند و همبستگی خود را با توجه به دستخط فوق الذکر اعلام کردند.
(موسوی نامی،پیشین:651)همچنین در سال 7711 که سپاه زند در تعقیب شیخ سلیمان کعبی بود،مردم کهگیلویه در تأمین نیازهای مالی و نظامی و تدارکات پشت جبههء آن، بیشترین نقش را داشتند بهگونهای که مؤلف تاریخ گیتیگشا در این باره مینویسد: غله و برنج و روغن و گوسفند و سایر مأکو لات از الکای فرس و کوهگیلویه و خوزستان حملونقل به اردوی کیوا بوواصل سیورسات چیان گردیده،هر روز در میان لشکر فیروزی اثر سویت میشد و هیچگونه نیازی به سیورتسات متسلم بصره نبود."