خلاصة:
شخصیت یا کاراکتر در ادبیات طراحی شهری با مفهوم هویت کالبدی مترادف بوده و به معنی ویژگیهای کالبدی است که یک شهر را یگانه،متمایز و متفاوت میکند.رویکرد مورفولوژی شهری که بر مطالعات کالبدی شهر متمرکز است،چارچوب نظری لازم برای مطالعه شخصیت شهرها را فراهم میکند.مورفولوژی شهری بررسی نظاممند فرم،شکل،نقشه،ساختار و کارکردهای بافت مصنوع شهرها و مناشء و شیوهی تکامل این بافت در طول زمان است.روش برداشت از نسج شهری که بهمعنای سازمان خیابانها و بلوکهاست،و در حوزه این رویکرد شکل گرفته،ابزار کاربردی آن به شمار میرود.این روش توسط کارل کروپف تدوین شده و ترکیبی از دو مکتب مورفولوژی شهری آلمانی و ایتالیایی است.ساخت اصلی نظریهای است که دیدگاهی کلان نسبت به بافت شهر اتخاذ کرده و به کلیت آن نظر دارد.این رویکرد میتواند بهعنوان مکمل مطالعات شناخت نسوج شهری بکار رفته و ارتباط میان اجزاء در شکلدهی به یک کل را بیان کند.در این مقاله پیشنهاد میشود به منظور تکمیل و جامع نمودن روش برداشت از نسج شهری،آن را با نظریه ساخت اصلی ترکیب نمود.حاصل این ترکیب،فرآیندی جامع برای مطالعه شخصیت(یا هویت کالبدی)شهرها فراهم میکند.فرآیند حاصل را میتوان به منظور انتخاب بخشی از شهرکه دارای اکثر صفات و خصصویات کالبدی موجود در کل شهر است بکار برد.با مطالعه این بخش از شهر،میتوان به شناخت عمومی نسبت به خصصویات کالبدیمکل آن دست یافت.
ملخص الجهاز:
"پژوهشی مجله محیطشناسی،شمارهء 93،تابستان،5831،صفحه 921-041 پیشنهاد روشی برای تحلیل«شخصیت»شهر دکتر مهتا میرمقتدایی* چکیده شخصیت یا کاراکتر در ادبیات طراحی شهری با مفهوم هویت کالبدی مترادف بوده و به معنی ویژگیهای کالبدی است که یک شهر را یگانه،متمایز و متفاوت میکند.
واژه مورفولوژی بهمعنای علم فرم است که کار آن بررسی«شکل،فرم،ساختار خارجی یا شیوه مرتب شدن است،مخصوصا بهعنوان شیء مورد مطالعه یا طبقهبندی مورفولوژی شهری بررسی نظاممند فرم،شکل، نقشه،ساختار و کارکردهای بافت مصنوع شهرها و منشاء و شیوه تکامل این بافت در طول زمان است»(مدنیپور،9731).
طرفداران این زمینه فکری،عقیده دارند که تمایلات و ارزشهای انسانی در کالبد شهر مستتر است و مطالعه کالبد شهر به طور ضمنی مطالعه ارزشهای انسانی شکلدهنده آن نیز به شمار میرود:«مورفولوژی شهری بر مطالعه شهر بهعنوان یک محیط کالبدی متمرکز است،اما بهطور ضمنی پیوندی میان عناصر فضایی و مادی شهر و نیروهای اجتماعی و اقتصادی شکلدهنده آنها نیز برقرار میکند» .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شمارهء(2):خصوصیاتی که برای توصیف عناصر فرم شهری به کار میروند،در این مثال،خصوصیات یک قطعه زمین معرفی شده است .
مطالعات انجام شده درباره توسعه تدریجی و تغییر شکل شهرها نشان میدهد که سه گرایش عمومی برای درک بعد تاریخی شهرها وجود دارد: 1-رشد شهرها در مراحل کموبیش متمایز،در یک یا بیش از یک ناحیه خاص رخ میدهد و(نه به صورت مداوم و پیوسته).
به این منظور،دو روش تحلیلی وجود دارد: 1-تحلیل هندسی که به مطالعه ساخت کالبدی عناصر شهر مربوط میشود که معرفی شد.
این قیاس نشان میدهد که هرچند سیمای کلی شهر-مانند انسان-حاصل ساخت اصلی آن است،اما برداشت اولیه افراد از شکل شهر ناشی از نسج شهری-مانند شکل و فرم بدن انسان-است."