خلاصة:
همچون انسانها که در زمان بیماری به پزشک معالج نیاز دارند،سازمانها نیز دچار بیماری می‌شوند.گاه این بیماری چنان ساختار بدی پیدا می‌کند که سازمان از دستیابی به اهداف باز می‌ماند و با بحران و حتی خطر نابودی دست و پنجه نرم می‌کند.در این زمان آسیب‌شناس سازمانی باید با حمایت مدیریت عالی سازمان وارد عمل شود و موارد بیماری‌زا را مورد شناسایی قرار دهد و پیشنهادهای لازم را به مدیریت سازمان ارائه کند.انتخاب مدلی که با وضع سازمان موردنظر همخوانی دارد،کاری بسیار سخت است که به تجربه فراوان عارضه یاب نیاز دارد.الگوهای زیادی نیز در این باره و در سطح سازمان توسط اندیشمندان مدیریت ارائه شده که در این مقاله به برخی از آنها اشاره شده و الگوی علی بورک لیتوبن مورد جستجو قرار گرفته است.این الگو ضمن اینکه مدلهای قبل از خود را در نظر گرفته است 12 عامل دارد که در آن طبیعت و مسیر تأثیر متغیرهای سازمانی،تبیین شده است.این عوامل عبارت است از: محیط خارجی،مأموریت و راهبرد،رهبری،فرهنگ سازمانی،ساختار،ممارست مدیریت، سیستم‌ها،جو واحد کاری،نیازمندیهای وظیفه و مهارتهای فردی،انگیزش،نیازهای فردی و ارزشها و عملکرد فردی و سازمانی؛ضمن اینکه به عناصر رهبری و مدیریتی و تأثیر آنها در غالب دو نیمه تبدیلی و تبادلی پرداخته شده است.در سازمانهای نظامی این الگو با تطبیق وضعیت آن با مجموعه موردنظر،قابل به کارگیری است.
ملخص الجهاز:
"البته وجود 12 عامل در مدل و انتخاب این الگو برای آسیب شناسی واحد نظامی، دلیلی بر وجود آسیب در تمامی عوامل نیست، بلکه با بررسی دقیق در سازمان، نقاط قابل توسعه در هر عامل نیز شناسایی می شود؛ به طور مثال در ساختار صنایع نظامی کشور، ستاد مرکزی ساصد با هیأت امنا، هیأت مدیره، مدیرعامل، جانشین، معاون هماهنگ کننده، معاونت طرح و برنامه، بازرگانی، مالی و اجرایی و رؤسای گروه های مختلف صنایع تشکیل شده است.
توان با لمس واقعی مشکلات به برطرف کردن آنها کمک کرد؛ لذا باید در سطح فردی، وظیفه ای، گروهی و سازمانی، افراد آموزش خود آسیب شناسی ببینند و هم چنین فرماندهان نیز به دلیل وجود نقش پر رنگ در رهبری واحد نظامی، ضمن حفظ استقامت و پایداری به نیروهای خود انگیزه لازم را برای این کار بدهند.
سرانجام اینکه پس از انتخاب الگوی مناسب آسیب شناسی در سازمان نظامی (که می تواند مدل بورک – لیتوین و یا سایر الگوهای ذکر شده در این مقاله باشد) باید به عارضه یاب در جمع آوری اطلاعات دقیق کمک کرد؛ چرا که اگر کل سازمان مورد مطالعه دقیق قرار نگیرد، آن وقت نمی توان از مزایای این روش بهره مند شد و کار با اشکال رو به رو خواهد بود و لذا تمامی کارکنان باید در این زمینه توجیه شوند."
(
, 
, 
)
