مدل شایستگی مرتع از جنبه زنبورداری با استفاده از gis (مطالعه موردی: مراتع طالقان میانی) مقالة

مؤلف: فدایی، شهربانو ؛ ارزانی، حسین ؛ آذرنیوند، حسین ؛ نهضتی، غلامعلی ؛ کابلی، سید حسن ؛ امیری، فاضل ؛

سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی بهار 1390 ، سال دوم - شماره 1 ISC (‎18 صفحة - من 31 إلی 48 )

الکلمات المفتاحية: مدل شايستگي مرتع زنبورداري گياهان شهدزا گياهان گرده زا ترکيب گياهي دوره گل‌دهي مرتع زنبور شایستگی شایستگی مرتع زنبور عسل

خلاصة:

ارزیابی اراضی مرتعی به معنی شناسایی و ارزیابی تولید بالفعل و بالقوه به منظور بهره برداری بهینه از این منبع با ارزش طبیعی می‌باشد. قابلیت استفاده از مرتع جهت کاربری زنبورداری، با درنظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی و ارائه مدل موردی تعیین شایستگی مرتع طالقان میانی از اهداف این تحقیق بوده است. لذا در تعیین شایستگی مرتع با استفاده از روش پیشنهادی فائو (1991) و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با ملاحظه عوامل موثر بر شایستگی زنبورداری و تلفیق آن‌ها نقشه‌های نهایی ارائه گردید. نمونه‌برداری در تیپ‌های گیاهی منطقه به روش تصادفی- سیستماتیک با استقرار 3 ترانسکت 200 متری و 30 پلات یک متر مربعی در راستای آن مستقر و داده‌های حضور و عدم حضور گیاهان شهد زا و گرده زا، درصد پوشش گیاهی شهد زا وگرده زا، تراکم و درصد ترکیب پوشش گیاهی مورد علاقه زنبورعسل برداشت گردید. در تعیین شایستگی مرتع جهت زنبورداری سه زیر مدل پوشش گیاهی، عوامل محیطی و منابع آب لحاظ گردید. در زیر مدل پوشش گیاهی (طول دوره گلدهی، ترکیب گیاهی شهد زا و گرده زا و جذابیت گونه‌های مورد استفاده زنبورعسل)، در زیر مدل عوامل محیطی نیز جاده و مسیرهای دسترسی به تیپ‌ها، ارتفاع و دما به طور مساوی و خاک (با تأثیر غیر مستقیم آن بر پوشش گیاهی) و در نهایت در زیر مدل منابع آب (دسترسی به منابع آبی) از فاکتورهای مؤثر و تأثیرگذار به دست آمد. از بین عوامل مورد بررسی کاهش درصد پوشش گیاهی شهد زا و گرده زا، وجود گیاهان با کلاس‌های پایین جذابیت (III) و (IV) و کوتاهی طول دوره گلدهی، جاده و خاک در بعضی از تیپ‌ها از مهمترین عوامل محدود کننده شایستگی و پراکنش مناسب منابع آب، دما و ارتفاع در منطقه مهمترین عوامل مطلوب و افزایش دهنده شایستگی مرتع برای زنبورداری در منطقه مورد مطالعه بودند. نتایج حاصل از تعیین شایستگی مراتع طالقان میانی نشان می‌دهد که از مجموع 2/37977 هکتار اراضی منطقه مورد مطالعه، 235 هکتار (61/0 درصد) در طبقه شایستگی 1S (بدون محدودیت)، 7798 هکتار (53/20 درصد) در طبقه شایستگی 2S (با محدودیت اندک)، 9961 هکتار (29/26 درصد) در طبقه شایستگی 3S (با محدودیت زیاد)، 8861 هکتار (33/23 درصد) در طبقه شایستگی N (غیر شایسته) بوده و درکل حدود 21 درصد منطقه، دارای طبقه شایستگی عالی تا خوب از نظر زنبورداری به دست آمد.

ملخص الجهاز:

"وی برنامه‌ریزی جهت استفاده چند منظوره از مراتع منطقه طالقان را، با انتخاب چهار معیار شایستگی گیاهان مرغوب مرتعی (بانک بذر)، گیاهان داروئی، گیاهان شهد زا و گرده زا جهت کاربری زنبورداری را، انجام داد و بیان داشت که در مدل استفاده زنبورداری در مرتع فاکتورهای تنوع و غنای گونه‌های شهدزا، فنولوژی گیــاه، درصد پوشش گیاهی، آب و هوای مناسب، شیب، کاربری فعلی اراضی، وضعیــت جاده‌ها، وضعیت مرتع، امنیت زیستی طبیعی و غیر طبیعی، شرایط محیطی مناسب (سهولت استفاده از محل) به عنوان معیارهای لازم برای تعیین شایستگی رویشگاه‌های مطلوب برای گونه‌های گیاهی شهدزا و گرده‌زا نقشی اساسی دارند. همانطور که ملاحظه می‌شود در بیشتر مطالعات در زمینه تعیین شایستگی به چرای دام پرداخته شده است، بنابراین تحقیق حاضر به منظور شناسائی مهمترین عوامل مؤثر در شایستگی مراتع از جنبه زنبورداری، مطالعه و بررسی گیاهان شهدزا وگرده‌زای مورد استفاده زنبور عسل در منطقه طالقان میانی به منظور تهیه نقشه پوشش گیاهی مورد استفاده زنبور در مراتع، ارائه مدل طبقه‌بندی شایستگی مراتع از جنبه زنبورداری، برجسته نمودن نقش مرتع در تولید عسل و سایر فراورده‌های زنبور عسل جهت بهبود درآمد بهره برداران و اقدام عملی برای تعادل دام و مرتع توجه شده است. نتیجه گیری دستاورد این تحقیق بیان این موضوع است که در تعیین شایستگی مرتع از جنبه زنبورداری، چند زیر مدل از جمله زیر مدل پوشش گیاهی، زیر مدل عوامل محیطی و در نهایت زیر مدل دسترسی به منابع آب دخیل هستند و این زیر مدلها هر کدام به ترتیب تحت تأثیر فاکتورهای مؤثر و تأثیر گذار(طول دوره گل‌دهی، جذابیت گونه‌های مورد استفاده در زنبورداری)، جاده و مسیرهای دسترسی به تیپ‌ها، ارتفاع و دما به طور مساوی، خاک (با تأثیر غیر مستقیم آن بر پوشش گیاهی) و دسترسی به منابع آب می‌باشند."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول