خلاصة:
بیگانگی1یکی از مفاهیم اساسی در جامعهشناسی است که مورد توجه بسیاری از اندیشمندان میباشد.این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر بیگانگی سیاسی دانشجویان در دانشگاه شیراز میپردازد.در تبیین بیگانگی از چارچوب نظری گییر2در حوزه روانشناسی اجتماعی،استفاده شده است که گییر با مفهومسازی مجدد از ابعاد بیگانگی سیمن(سیمن، 1959)و با توجه به روند رو به رشد و گسترش ارتباطات،در یک چارچوب سیستمی به تبیین آن پرداخته است.نتایج این تحقیق که از یک نمونهء 400 نفری،به صورت نمونهگیری تصادفی طبقهای و از طریق فرمول کوکران از جامعهء آماری 6822 نفری انتخاب شدهاند،نشان میدهد که متغیرهای اعتمادبهنفس،میزان رضایتمندی سیاسی،شیوهء تربیتی خودراهبر خانواده و تقدیرگرایی بیشترین تأثیر را بر بیگانگی سیاسی دانشجویان داشتهاند.تحلیل چند متغیره نشان میدهد که از میان متغیرهای مذکور،اعتمادبهنفس و میزان رضایتمندی سیاسی به عنوان مهمترین متغیر ظاهر شدهاند و دو متغیر مقطع تحصیلی و تحصیلات پدر نیز به جمع متغیرهای فوق افزوده شده است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که بیگانگی سیاسی پدیدهای چندبعدی است که در طول فرآیند اجتماعیشدن فرد شکل میگیرد و عوامل مختلف روانشناختی و جامعهشناختی(عوامل ذهنی و عینی)بر آن مؤثرند.
ملخص الجهاز:
"نتایج این تحقیق که از یک نمونۀ 400 نفری،به صورت نمونه گیری تصادفی طبقهای و از طریق فرمول کوکران از جامعۀ آماری 6822 نفری انتخاب شدهاند،نشان میدهد که متغیرهای اعتماد به نفس،میزان رضایتمندی سیاسی،شیوۀ تربیتی خود راهبر خانواده و تقدیر گرایی بیشترین تأثیر را بر بیگانگی سیاسی دانشجویان داشتهاند.
تحلیل چند متغیره نشان میدهد که از میان متغیرهای مذکور،اعتماد به نفس و میزان رضایتمندی سیاسی به عنوان مهمترین متغیر ظاهر شدهاند و دو متغیر مقطع تحصیلی و تحصیلات پدر نیز به جمع متغیرهای فوق افزوده شده است.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که بیگانگی سیاسی پدیدهای چند بعدی است که در طول فرآیند اجتماعی شدن فرد شکل میگیرد و عوامل مختلف روان شناختی و جامعه شناختی(عوامل ذهنی و عینی)بر آن مؤثرند.
آنچه در این تحقیق مد نظر است،بررسی ابعاد مختلف و عوامل مؤثر بر بیگانگی سیاسی دانشجویان میباشد که در این راستا این سؤالات اساسی مطرح هستند:بیگانگی سیاسی به لحاظ مفهومی چیست؟بروز و گسترش بیگانگی سیاسی معلول چه عواملی است و متغیرهای تأثیر گذار بر آن کدامند؟و توصیۀ مسئولان کشور به مشارکت سیاسی دانشجویان،تا چه اندازه میتواند به حل این مسئله کمک کند؟ این سؤالات را میتوان بر اساس رویکردهای مختلفی پاسخ داد که عمدهترین آنها رویکرد روانشناسی اجتماعی است.
جدایی از خویشتن بر اساس چارچوب نظری تحقیق،به حافظۀ سیستم مربوط میشود و به تجربیات گذشته فرد در دوران زندگی وی بستگی دارد و این شاخص روانپزشکیترین بعد بیگانگی است.
بنا بر این بیگانگی سیاسی فرد نتیجۀ اختلالاتی است که در محیطهای ورودی،کارکردهای وضعیت، کارکردهای تصمیمی و خروجی به وجود میآید و به عنوان احساس بیمعنایی،جدایی از خویشتن،بیهنجاری و بیقدرتی ظاهر میشود."