کیمیای سعادت غزالی مقالة

"»4 و در شرح عنوان(روزن دل در بیداری نیز به عالم ملکوت‌ گشاده گردد)از این هم فراتر رفته و مطالبی نوشته که از نوع‌ ریاضتهای صوفیان برای تهذیب نفس است بدین قرار:«گمان مبر که‌ روزن دل به ملکوت بی‌خواب و بی‌مرگ گشاده نگردد که این‌چنین‌ نیست بلکه اگر در بیداری کسی خویشتن را ریاضت کند و دل را از دست غضب و شهوت و اخلاق بد و بایست این جهان بیرون کند و جای خالی بنشیند و چشم فراز کند و حواس را معطل کند و دل را با عالم ملکوت مناسبت دهد،بدانکه الله الله بر دوام می‌گوید1به دل نه به‌ زبان-تا چنان شود که از خویشتن بی‌خبر شود و از همه عالم بی‌خبر شود و از هیچ چیز خبر ندارد مگر از خدای عز و جل،چون چنین شود اگرچه بیدار بود،آن روزن گشاده شود و آنچه در خواب بینند دیگران‌ وی در بیداری بیند و ارواح فرشتگان در صورتهاء نیکو ویرا پدیدار آید و پیمبران را دیدن گیرد و از ایشان فایده‌ها یابد و مددها گیرد و ملکوت زمین و آسمان به وی نمایند و کسی را که این راه گشاده شود کاری عظیم بیند که در حد وصف نیاید و آنکه رسول علیه السلام گفت: زویت لی الارض فاریت مشارقها و مغاربها و آنکه حق تعالی گفت: و کذلک نری ابراهیم ملکوت السموات و الارض هم درین حال بودست‌ بلکه علوم همهء انبیاء از این راه بود نه از راه حواس و تعلم و بدایت همه‌ مجاهده بوده است..."