خلاصة:
طرح مسئله: ارزیابی سیاست های کشاورزی یکی از مباحث مهم در مطالعات اقتصاد کشاورزی است. اقتصاددانان سیاست ها را بر اساس رفاه یا زیان اجتماعی که ایجاد می کنند مورد ارزیابی قرار می دهند. هدف از این مطالعه، بررسی پیامدهای حذف یارانه های گندم و نان بر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان این محصولات و بررسی اثر حذف یارانه ها بر مصرف سرانه نان و سهم هزینه این کالا در هزینه های خوراکی دهک های مختلف درآمدی کشور است.
روش: در این مطالعه از رهیافت کمینه سازی تغییرات تابع زیان اجتماعی استفاده شده است.
یافته ها: نتایج پیامدهای رفاهی در بازار گندم نشان می دهند که دولت با به کارگیری هم زمان ابزارهای سیاستی یارانه به مصرف کنندگان و قیمت تضمینی برای تولیدکنندگان، حمایت بیش تری از مصرف کنندگان نسبت به تولیدکنندگان این محصول به عمل آورده است.
نتایج: نتایج حاصل از بهینه سازی سیاست های دولت در بازار گندم، هزینه های دولت و زیان اجتماعی را به طور عمده از راه کاهش سطح حمایت از مصرف کنندگان کاهش می دهد. نتایج همچنین نشان می دهند که مصرف سرانه و سهم هزینه نان در هزینه های خوراکی خانوار پس از اتخاذ سطح بهینه ابزارهای سیاستی، تغییر چشم گیری می کند و اثر اتخاذ سطح بهینه سیاستی بر سهم هزینه نان در هزینه های مصرفی خانوار روستایی بیش از خانوار شهری و در دهک های پائین درآمدی بیش از دهک های بالای درآمدی است.
ملخص الجهاز:
"مطالعۀ حاضر با استفاده از رهیافت ما زادهای اقتصادی به دنبال پاسخگویی به این سئوالات است:اثرات رفاهی ابزارهای سیاستی موجود بر تولیدکنندگان و مصرفکنندگان گندم چیست؟آثار حذف این سیاستها بر رفاه تولیدکنندگان و مصرفکنندگان این محصول و آثار آن بر مصرف سرانه و سهم هزینۀ نان در هزینههای خوراکی خانوار در دهکهای مختلف درآمدی شهری و روستایی چگونه است؟ روش مطالعه الگوی نموداری و ریاضی که در این بخش برای گندم ارائه میشود،براساس شرایط بازار این محصول در سال 1384 است.
جدول(2)-آثار رفاهی ناشی از ترکیب بهینۀ ابزارهای سیاستی قیمت تضمینی و یارانه به مصرفکنندگان در بازار گندم (میلیارد ریال/هزار تن/ریال/درصد) فاصلۀ اطمینان\تغییر در رفاه تولیدکنندگان\تغییر در رفاه مصرفکنندگان\تغییر در هزینۀ دولت\زیان اجتماعی\قیمت مصرفکننده (ریال)\قیمت تضمینی (ریال)\مقدار تقاضا\مقدار عرضه\متوسط کارآیی انتقال )SP*( \ )SC*( \ )CT*( \ )LWD( \ )C P( \ )P P( \ )d Q( \ )s Q( \ )ETA( روش اول:تجارت آزاد حد بالا\0\0\0\0\1380\1380\10940\10842\- میانگین\0\0\0\0\1380\1380\10870\9633\- حد پایین\0\0\0\0\\1380\1380\10800\8425- روش دوم:ترکیب بهینۀ ابزارهای سیاستی حد بالا\4847/1\10748/4\15669/1\587/0\1171\1841\11327\10941\0/99 میانگین\4245/5\6493/9\11054/5\315/5\788\1796\11077\10747\0/97 حد پایین\3643/6\2239/5\6440/5\44/0\405\1751\10827\10554\0/95 مأخذ:یافتههای پژوهش همانگونه که در ابتدا بیان شد،مصرف سرانه و سهم هزیۀ نان در هزینههای خوراکی خانوار،در مناطق شهری و روستایی و در دهکهای مختلف درآمدی متفاوت است.
با استفاده از این ارقام برای مصرف سرانه و کشش قیمتی تقاضای نان و همچنین با توجه به آمار هزینههای خوراکی و هزینۀ نان در دهکهای مختلف درآمدی،پیامدهای اجرای سیاستهای بهینۀ دولت در بازار گندم بر مصرف سرانۀ این کالا در دهکهای مختلف درآمدی محاسبه و نتایج آن در جداول(3)برای مناطق شهری و(4)برای مناطق روستایی گزارش شده است.."