خلاصة:
کشش عرضه پول نسبت به مخارج دولت بسایر حساس میباشد زیرا دولت همواره برای کسری بودجه خود متوصل به بانک مرکزی برای انتشار پول گردیده است.به همین دلیلی میتوان اظهار نظر کرد که نحوه عملکرد بودجه ایران در رشد نقدینگی موثر بوده است. دولت به عناون یکی از مهمترین عاملین اقتصادی،نقش مهم و قابل توجهی را در راستای اهدافی از قبیل رشد و توسعه اقتصادی،ثبات اقتصادی و سایر وظایف دیگر ایفاء میکند.به خصوص نقش دولت در کشورهای در حال توسعه در یاران مهمتر جلوه گر است.زیار کشورهای در حال توسعه فاقد یک بخش خصوصی قدرتمند و کارآ هستند.در این خصوص دولت از بودجه به عنوان اهرمی قوی که در دست دارد در جهت رسیدن به اهداف اقتصادی استفاده مینماید. در این مقاله نیز هدف ما براین است که تاثیر عملکرد بودجه ایران را بر متغیرهای پولی (بالاخص رشد نقدینگی و تورم)مورد توجه قرار داده و بررسیهای لازم را انجام دهیم. به عبارت دیگر،هدف این است که بیایم آیا نحوه عملکرد بودجه ایران در افزایش رشد نقدینگی و تورم موثر بوده یا خیر؟
ملخص الجهاز:
"(**)-فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانکشده صنایع و مرکز برنامهریزی سیستمها،دانشگاه صنعتی اصفهان برای رسیدن به این هدف از یکسری معادلات همزمان که در بردارنده سطح قیمتها، مخراج دولت،درآمدهای دولت و عرضه پول است استفاده میکنیم و همانگونه که مشاهده خواهیم کرد براساس نتایج حاصل از تخمین مدل بوسیله نرمافزار ṣTSP7 کشش عرضه پول نسبت به مخارج دولت بسایر حساس میباشد زیرا دولت همواره برای کسری بودجه خود متوصل به بانک مرکزی برای انتشار پول گردیده است.
میتوانیم معادله(8)را به صورت فرم خلاصه شده زیر بنویسیم: (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در آن: (به تصویر صفحه مراجعه شود) نکته قابل ملاحظه در معادله قیمتها آن است که مقادیر محاسباتی هرکدام از متغیرهای ME,MB,YB بگونهای مرتب شدهاند که هرکدام از متغیرهای Yt (درآمد ملی)،1- (M/P)t-1 (عرضه واقعی پول در دوره قبل)و Mt (عرضه اسمی پول)از مقدار حاصلضرب یک منهای ضریب تعدیل نررخ تورم انتظاری (1-B) در مقادیر دوره قبل همان متغیرها کسر شدهاند،بعبارت دیگر اثرات خارج از انتظارات تورمی دوره قبل هر متغیر از مقدار جاری آن کسر گردیده و مقادیر بدست آمده نشاندهنده اثر خالص انتظارات تورمی بر روی هرکدام از متغیرهای مذکور در دوره جاری است.
در سالهای قبل از انقلاب،ورود درآمدهای ارزی قابل توجه نفتی به داخل اقتصاد و تبدیل آنها به ریال،باعث افزایش عرضه پول در جامعه میشد و چون اقتصاد ظرفیت جذب این مقدار نقدینگی را نداشت،موجب تورم میشد،ولی همانطوریکه مشاهده کردیم در سالهای بعد از انقلاب از وابستگی درآمدهای دولت به درآمدهای نفتی به مقدار قابل ملاحظهای کاسته شد،اما همچنان شاهد سیر صعودی قیمتها و ایجاد تورم در جامعه بودیم که علت عمده آن نیز بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی بود(استقراض دولت از بانک مرکزی جهت تامین کسری بودجه)."