خلاصة:
قیمت گذاری حامل های انرژی در سطحی پایین تر از قیمت جهانی، مستلزم پرداخت یارانه بر واردات انرژی به صورت آشکار و صرف نظر کردن از درآمد فروش در قیمت جهانی است که به عنوان یارانهی پنهان قلمداد می شود. این مقاله بر آن است تا با استفاده از یک مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر (CGE)، پیامدهای اقتصادی سیاست حذف یارانهی پنهان و آشکار انرژی، یا به عبارت دیگر اثرات افزایش قیمت حاملهای انرژی را مورد ارزیابی قرار دهد. این مدل برمبنای شکل تعدیل شدهی ماتریس داده های خرد (MCM) وزارت نیرو که دربردارندهی یارانهی پنهان انرژی است، طراحی شده است. مدل تحقیق حاضر تمامی کالاهای اقتصاد را در 36 طبقه کالایی و همهی بخش های اقتصاد را در 18 فعالیت اقتصادی با توجه به ارتباط با انرژی (بخش بالادستی انرژی، بخش های پایین دستی انرژی، بخش های انرژی بر و سایر بخش ها)، در بر دارد. مدل این تحقیق پیش بینی می کند در اثر اجرای این سیاست، رفاه خانوارها و سطح تولیدات داخل کاهش خواهد یافت. به جز بخش بالادستی انرژی، سایر بخش ها با کاهش سطح فعالیت مواجه می شوند. صادرات انرژی افزایش یافته و صادرات سایر کالاها کاهش می یابد. در مقابل واردات انرژی کاهش و واردات سایر کالاها افزایش خواهد داشت. همچنین تقاضای فعالیت های تولیدی و مصرف خانوارها از انرژی کاهش می یابد.
ملخص الجهاز:
"این مقاله بر آن است تا با استفاده از یک مدل تعادلعمومی محاسبهپذیر (EGC) ،پیامدهای اقتصادی سیاست حذف یارانهی پنهان و آشکار انرژی،یا به عبارت دیگر اثرات افزایش قیمت حاملهای انرژی را مورد ارزیابی قرار دهد.
در این تحقیق،با استفاده از یک مدل تعدل عمومی محاسبهپذیر یا EGC 1،اثر چندسناریو از افزایش قیمتهای حاملهای انرژی(برق،گاز،بنزین،گازوئیل،نفت سفید،نفت کوره و گاز مایع)بر رفاه کل و رفاه مصرفکنندهی شهری و روستایی،تولید کل وتولید هریک از 18 بخش تولیدی،صادرات و وادرات هر یک از 36 طبقه کالاها وخدمات و شاخص قیمت هر یک از کالاها بررسی خواهد شد.
در این مدل از ماتریس دادههای خرد5یا MCM طراحی شده در معاونت برنامهریزیتلفیقی وزارت نیرو استفاده شده است که حاملهای انرژی را به تفکیک(برق،گازطبیعی،بنزین،گازوئیل،نفت سفید،نفت کوره،و گاز مایع)دربر دارد و علاوه بر نوآوریدر ساختار دادهها و ساختار مدل،ساختار خاص انرژی اقتصاد ایران نیز لحاظ شده است(شاهمرادی و دیگران،1388)به عبارت دیگر،با توجه به ساختار خاص اقتصاد ایران،برای بررسی اثرات سیاست افزایش قیمت انرژی،ماتریس MCM ،با تعریف مفاهیم(1)-در این مطالعه کشش جانشینی مذکور برابر 6 فرض شده است که حتی در مورد کشورهای با اقتصاد کاملا بازنیز مورد استفاده قرار نمیگیرد.
(2)-الگوی تعادل عمومی استاندارد به گونهای طراحی شده است که مدلسازان میتوانند با تغییر مبنای دادهها(ماتریس داده ستانده یا ماتریس حسابداری اجتماعی)و همچنین تعریف کششهای جانشینی خاص یککشور،این مدل را برای تحلیل سیاستها در کشور مورد نظر به کار بگیرند.
این مقاله با طراحی یک مدل تعادل عمومی محاسبهپذیر بر مبنای ماتریس دادههایخرد،اثر سیاست اصلاح قیمت حاملهای انرژی را در قالب چندین سناریو برای ایران بهعنوان اقتصادی کوچک و دارای مبادلات تجاری،مورد بررسی قرارداده است."