خلاصة:
قانون مجازات اسلامی به ویژه کتابهای حدود،قصاص و دیات به طور مستقیم از فقه گرفته شده و گویا مطالب آن،ترجمهای از مسایل تحریر الوسیله امام خمینی(ره)است اما به نظر میرسد بخش تعزیرات آن از قانون مجازات عمومی سابق گرفته شده است. در این مقاله به بررسی موضوع قتل در مقام دفاع از ناموس پرداخته میشود که هم سابقهی عرفی و هم ریشهی فقهی دارد این موضوع در قانون مجازات عمومی سابق قبل از انقلاب وجود داشته ولی مشخصا در قانون حدود و قصاص بعد از انقلاب مصوب 1361 و نیز در قانون تعزیرات مصوب سال 1362 ذکر نگردیده که البته در قانون تعزیرات فعلی مجددا احیا شده است. برای بررسی بیشتر در رابطه با تحلیل فقهی این ماده ابتدا سابقهی فقهی و علت وضع این حکم در فقه اسلامی مورد مطالعه قرار میگیرد و در ادامهی بحث و بررسی دربارهی مستندات روایی این حکم و استنباطهای فقهای اسلامی از این روایتها انجام خواهد گرفت.
ملخص الجهاز:
"1-روایت مرسله که شهید اول ذکر کرده:«روایت شده است که اگر مردی ببیند، مرد اجنبی با همسرش زنا میکند میتواند هردو را بکشد»(شهید اول،4141،84) 2-روایت دیگری که هم فقهای شیعه و هم فقهای اهل سنت در صدور حکم به آن استناد کردهاند البته با تفاوتهای مختصر از سعد بن عباده یکی از صحابه رسول خدا(ص)است از ابن عباس نقل شده که سعد بن عباده(از بزرگان انصار)خدمت پیامبر(ص)در حضور جمعی از اصحاب در مورد آیهی 4 سورهی نور سؤال کرد که اگر در خانه آدم و مردی را با همسرم در حال زنا دیدم و نتوانم آن را ثابت کنم هشتاد تازیانه بخورم1؟(قرائتی،1831،ج 4،ص 941) داود بن فرقد،از امام صادق(ع)روایت میکند که فرمود،یاران پیامبر(ص)به سعد بن عباده گفتند«اگر مردی بر روی زنت ببینی چه کار میکنی؟گفت:با شمشیر او را میکشم پس در این هنگام پیامبر اکرم(ص)بیرون آمد و فرمود:چه میگویی ای سعد؟ پس سعد گفت:آنها(اصحاب رسول خدا)میگویند:اگر مردی بر وی زنت ببینی چه کار خواهی کرد؟سعد گفت:ای رسول خدا پس از آنکه به چشم خود دیدم و خدا هم میداند که او این کار را کرده است؟!رسول خدا فرمود:بلی با اینکه تو دیدهای و خدا هم میداند،چون خداوند برای هرچیزی حد قرار داده و برای کسی هم که از آن حد تجاوز کند حدی قرار داده است این روایت توسط فقها با تعابیر مختلفی ذکر شده است که مضمون آنها همگی یکی است نجفی در جواهر الکلام آورده:از سعید بن المسیب بدین مضمون نقل شده:معاویه به ابو موسی اشعری نوشت،که پسر ابی جسرین مردی را با زنش دیده و او را به قتل رسانده است(مرد اجنبی را کشته است) (1)-ر ک،حر عاملی،8831،ج 81،013،کلینی رازی،9731 هـ ق،ج 7،ص 671 با شیخ صدوق 4931،ج 4،ص 42،شیخ طوسی،6731،ج 01،ص 4،ح 5،نجفی،0041،ج 14،ص 961 در اینباره موضوع از حضرت علی(ع)سؤال کن(حکمش را بپرس)ابو موسی میگوید:علی را دیدم و از او سؤال کردم تا آن جا که حضرت فرمود:من ابو الحسن هستم،اگر چهار شاهد بیاورد که شهادت دهند بر آنچه که او دیده قصاص بر او نیست و در غیر این صورت قصاص میشود."