خلاصة:
چگونه کاربرد مفاهیم فیزیکی توسط فیزیکدان، از کاربرد همان مفاهیم، توسط افراد عادی مجزا میشود؟ پاسخ به این سؤال میتواند این باشد که معنای یک مفهوم در فیزیک چیزی نیست مگر عملیات اندازهگیری متناظر با آن مفهوم. با وجود این، مفهوم خاص علمی ممکن است با عملیات متفاوتی اندازهگیری شود. در این صورت چگونه میتوان این عملیات متفاوت را به یک مفهوم نسبت داد؟ اگر پیرو مکتب عملیاتگرایی باشیم، پاسخ این خواهد بود که از پیش نمیدانیم عملیاتهای متفاوت به مفهومی واحد اشاره میکنند. طبق این دیدگاه، محتوای قوانین تجربی است که عملیات متفاوت را به مفهومی واحد نسبت میدهد. در این مقاله ابتدا شرح مختصر آراء پرسی بریجمن و مکتب عملیاتگرایی، و تحلیل دقیق مفهوم طول توسط بریجمن شرح داده خواهد شد. سپس نقدهایی که به این مکتب وارد شده بازگو میشود. در نهایت، با توجه به انتقادات، از مزایا و معایب دیدگاه عملیاتگرایی بحث خواهد شد.
What is the difference of physical concepts in physicians’ usage and in ordinary people’s one? One possible answer could be that in physicians’ usage of physical concepts every concept is its operational measurement. But, for every concept there are different operational measurements. Which one has to be proffered? The defenders of operationalism tell us that there is not a priori criterion for this judgment. In this article, after interdicting Bridgman’s operationalism some of its advantages and disadvantages will be discussed
ملخص الجهاز:
"کاربرد این مفاهیم برای فیزیکدان تا چه اندازه با کاربرد افراد عادی، متفاوت (و یا متشابه) است؟ آیا واژهای مثل «فشار» وقتی توسط فیزیکدان استفاده میشود، همان واژهای است که در زبان روزمره مورد استفادهی مردم عادی است؟ منظور از اینکه این مفاهیم برای فیزیکدان دقیقتر است، چیست؟ پاسخی به این سؤال میتواند این باشد که معنای یک مفهوم در فیزیک چیزی نیست مگر عملیات اندازهگیری متناظر با آن مفهوم.
در صورت پذیرش دیدگاه عملیاتگرایی در مورد معنای مفاهیم فیزیکی، یعنی پذیرش اینکه یک مفهوم مترادف یک عملیات است، این سؤال پیش خواهد آمد اگر عملیات اندازهگیری یک مفهوم عوض شد، آیا متعاقبا آن مفهوم نیز تغییر خواهد کرد؟ همانطور که میدانیم، دستهای از عملیات متفاوت، نه عملیات واحدی، برای اندازهگیری مفاهیمی مثل فشار، طول و ...
بریجمن میگوید بعد از اینشتاین بخش بزرگی از مفاهیمی که پیش از این نیز بکار میبردیم، دستخوش تغییر شده است، چون مجموعه عملیات اندازهگیری آن تغییر کرده است.
همپل معتقد است حتی در صورت رعایت نکردن چنین احتیاطی با مشکلی جدی مواجه نخواهیم بود، چرا که اگر مشاهدات نشان داد که نتایج یکسانی برای دو عملیات وجود ندارد، تنها شرط سازگاری 2 دو روش Lindsay, A Critique of Operationalism in Physics, p.
در واقع بریجمن به فیزیکدانان این موضوع را یادآوری میکند که علم فیزیک، علمی تجربی و وابسته به آراء آزمایش است؛ و پذیرش هر حکمی به صورت پیشینی میتواند نتایج غیر منتظره (هر چند آن طور که همپل اصرار دارد نه چندان وخیم) داشته باشد."