خلاصة:
اگر شروع حیات امپراتوری هخامنشی را از سال559 ق.م.، سال به قدرت رسیدن کوروش دوم، و پایان آن را سال 332 ق.م. فتح ایران توسط اسکندر مقدونی بدانیم، در این 227 سال توسعه قدرت سیاسی و نظامی امپراتوری هخامنشی تعدادی از کشورها و ملل ـ به عنوان مثال، مصرـ زیر سلطه نظامی، اقتصادی و سیاسی این امپراتوری، به عنوان ساتراپ نشین هخامنشی تحت فرمان ایران قرارگرفته بودند. در مصر از مهمترین پروژه های هخامنشیان، ادامه حفر وافتتاح کانال سوئز بوده است که امکان کشتی رانی را بین دریای مدیترانه و دریای سرخ مخصوصا قسمت شرقی آن ساحل قاره آفریقا و خلیج فارس و اقیانوس هند فراهم می آورد. داریوش خود در این باره در کتیبه و سنگ یاد بود سوئز می گوید: {من پارسی ام. مصر را تسخیر کردم. دستور دادم این کانال را از رودخانه ای به نام نیل که در مصر واقع شده است به دریایی که تا پارس امتداد می یابد، حفر کنند. سپس چنانکه دستور داده بودم، این کانال حفر شد و کشتی ها از مصر توسط این کانال به پارس می رفتند، آن گونه که خواست من بود.} از یافته های باستان شناسی و شاخص ترین آثارهخامنشی در مصر سنگ یادبودها و کتیبه های داریوش در کنار کانال سوئز می باشد.
If we consider the starting of Achaemenian Empire in 559 BC، the year that Cyrus، the second، came to power and its ending in 332 BC، the year that Iran was conquered by Alexander، the Macedonian، in these 227 years of military and political development of Achaemenian empire، some of the nations and countries for example Egypt، within Achaemenian territory came under Iranian military، economic and political power which were known as Achaemenian settled Satrapies. Achaemenian Suez Canal was an important project in that a Nile-Suez canal is to facilitate contact by ship between the Mediterranean Sea or the Nile Valley (especially Lower Egypt) or both and the Red Sea and the points in the east more specifically، one or more of the northeast African coasts، (south) Arabia، the Persian Gulf and the Indian Ocean.
Saith King Darius: ‘I am a Persian. Setting out from Persia، I conquered Egypt. I ordered this canal dug from the river called the Nile that flows in Egypt، to the sea that begins in Persia. When the canal had been dug as I ordered، ships went from Egypt through this canal to Persia، even as I intended.’
There are some typical archaeological materials in Egypt that refer to Achaemenids: the inscriptions of Darius I in the banks of Suez Canal.
ملخص الجهاز:
"(ولایتی،1385:205) (به تصویر صفحه مراجعه شود)6-تصویر نمادین ساتراپیهای امپراطوری هخامنشی بر روی ستون یادبود تل المشکوتانام ملل از سمت راست:1-پارسی 2-مادی 3-ایلامی 4-آریایی 5-پارتی 6-بلخی 7-سغدی 8-آرخوزی 9-زرنگینهای 10-سته گیدیهای 11-خوارزمی 12-سکاها 13-بابل 14-ارمنستان بررسی نام ملل تابعه(تحت سلطه)هخامنشی بر روی ستون یادبود(کابریت)داریوش: این ستون یادبود،ستونی دایرهای شکل از جنس گرانیت صورتی است که در شهر اسماعیلیۀ مصر،کشفو اکنون نیز در آنجا قرار دارد و ممکن است تقریبا دارای همان ابعاد ستون یادبود تل المشکوته باشد.
پوزنر چنین خواندهشده است:1-پارت یا پارس 2-بابل 3-ارمنستان 4-کاپادوکیه 5-مصر،6-لیبی 7-نوبیه 8-ماکان 9-هند (Posener,1936:70) (به تصویر صفحه مراجعه شود)7-تصویر سنگ یادبود کانال سوئز معروف به سنگ یادبود کابریت (Posener,1936:84)(Kabrit) (به تصویر صفحه مراجعه شود)8-تصویر نمادین و نامهای ملل امپراطوری هخامنشی بر روی ستون یادبود کابریتاز یک سمت فقط پارس باقی مانده،از سمت دیگر بابل،ارمنستان،کاپادوکیه،آشور،مصر،لیبی بررسی ستون یادبود داریوش کشفشده از شهر سوئز مصر: قطعهای از ستون یادبود داریوش برای کانال سوئز به صورت ستون دایرهای شکل از جنس گرانیتصورتی رنگ بوده و قسمت کوچکی از سمت چپ ستون پیدا شده است.
ب)سمت راست:پادشاه:(تصویر 15):1)بابل 2)ارمنی 3)سارد(لیدیه)4)کاپادوکیهای 5)اسکودرای(مقدونیه)6)آشور 7)هگور(عربهای غربی)8)کمی(مصر)9)سرزمین تیمه(لیبی)10)سرزمین نهسی/نوبیه 11)ماکا 12)هند(ولایتی،2/1385:170) (به تصویر صفحه مراجعه شود)15-تصویر نمادین و لیست نامهای ملل امپراطوری هخامنشی در سمت راست مجسمه داریوشنام ملل از سمت راست:13-بابلی 14-ارمنی 15-ساردی 16-کاپادوکیهای 17-اسکودرایی(مقدونی)18-آشوری 19-هگور(عربی)20-کمییایی(مصری)21-لیبی 22-نهسی(کوش یا حبشه)23-مکرانی 24-هندی(ولایتی،2/1385:170) نتایج مقایسۀ فهرست ملل تابعۀ هخامنشی در منابع مصری با کتیبههای هخامنشی: 1-در منابع مصری(یعنی ستونهای یادبود کانال سوئز در تل المشکوتا و کابریت و سوئز)مانند روی پایۀمجسمۀ داریوش حداکثر 24 نام هیروگلیف ساتراپهای هخامنشی وجود دارد."