خلاصة:
زمینه و هدف: تشخیص هویت از مباحث بسیار مهم در پزشکی قانونی است و با توجه به اختلاف نژادی موجود در بین ملل و اقوام مختلف و تفاوت در خصوصیات فیزیکی و بدنی، لازم است در هر جامعه، مطالعات و بررسی های خاص آن جامعه صورت گیرد تا بتوان از مشخصات مختلف بدن در امر مهم تشخیص هویت استفاده مطمئن تری نمود. به هنگام بررسی هویت بقایای اسکلتی، در مواردی که استخوان های مهم، نظیر استخوان های لگن، جمجمه و استخوان های بلند اندام ها وجود نداشته باشد، مساله تشخیص هویت مشکل تر و پیچیده تر می شود و در این شرایط بهره گیری از خصوصیات استخوان استرنوم (جناغ) بسیار مفید خواهد بود. هدف از این مطالعه بررسی ابعاد استرنوم و ارتباط آن با جنس، سن و قد در جمعیت ایرانی است.
روش بررسی: به شیوه آینده نگر روزانه یک جسد به صورت اتفاقی و در مجموع 50 مورد زن و 50 مورد مرد مورد مطالعه قرار گرفتند. به هنگام کالبد گشایی بعد از اندازه گیری قد، استخوان استرنوم از خط وسط برش طولی داده شد، و با کولیس طول دسته (Manubrium) و تنه (Body) استخوان استرنوم اندازه گرفته شد. محل اتصال مانوبریوم و تنه نیز از نظر غضروفی و استخوانی بودن بررسی شد. سپس اطلاعات حاصله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: طول استرنوم با طول تنه 92% همبستگی و با طول مانوبریوم 44% همبستگی نشان داد. یعنی استرنوم بلندتر، تنه بلندتری دارد تا اینکه دسته بلندتری داشته باشد. میانگین طول استرنوم در مردان 152.5 میلی متر و در زنان 135 میلی متر بود. استرنوم 84% مردان بیش از 140 میلی متر و استرنوم 70% زنان کمتر از 140 میلی متر طول داشت (Sig:0.0). میانگین قد مردان 172.06 سانتیمتر و میانگین قد زنان 152.34 سانتیمتر بود. همبستگی قد فرد با طول استرنوم 59% و با طول تنه 49% بود. (Sig:0.0) در زنان همبستگی بیش از مردان بود. میانگین نسبت طول مانوبریوم به طول تنه در مردان 54% و در زنان 58% بود. طبق مدل رگرسیون لجستیک بر اساس طول استرنوم می توان جنسیت را حدس زد که در 78% موارد جواب صحیح به دست می آید. وضعیت اتصال مانوبریوم به تنه از نظر غضروفی یا استخوانی بودن با سن ارتباط معنی دار نداشت.
نتیجه گیری: در این مطالعه بر خلاف مطالعات خارجی، نسبت مانوبریوم با تنه در دو جنس تفاوت معنی دار نداشت. بر خلاف توصیه کتب خارجی مبنی بر اینکه اگر طول مانوبریوم کمتر از نصف طول تنه باشد استخوان متعلق به جنس مذکر است، در این مطالعه این رابطه مورد تایید قرار نگرفت. ولی چنانچه طول استرنوم بیش از 140 میلی متر باشد، احتمال مذکر بودن فرد خیلی زیاد است. همچنین در این مطالعه مشخص شد که بین طول استرنوم و قد شخص همبستگی معنی داری وجود دارد. لذا در صورتی که طول استرنوم مورد بررسی، از میانگین بالاتر باشد، احتمالا قد شخصی که استخوان متعلق به او بوده است نیز بالاتر از میانگین خواهد بود و یا به عبارت دیگر استرنوم طویل تر نشانه قدی بلندتر است و برعکس.
ملخص الجهاز:
"محل اتصال دسته استخوان به تنه با استفاده از تیغه بیستوری از جهت قابل برش‌بودن و یا غیر قابل برش‌بودن و به عبارت دیگر از نظر غضروفی و یا استخوانی بودن مورد بررسی قرار می‌گرفت.
به ناچار این موارد(پنج مورد) زن اندازه‌گیری‌های فوق الذکر انجام شد، نسبت طول دسته به طول تنه استخوان برای تمام موارد محاسبه و ثبت شد و آنگاه تمام اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار{L SSPS L}مورد بررسی قرار گرفت.
همچنین میانگین طول استرنوم در زنان و مردان، میانگین قد در زنان#$#شکل 1-نحوه اندازه‌گیری طول دسته استرنوم با کولیس (به تصویر صفحه مراجعه شود)شکل 2-نحوه اندازه‌گیری طول تنه استرنوم با کولیس و مردان و در نهایت ارتباط وضعیت غضروفی و استخوانی بودن محل اتصال بین دسته و تنه با سن، مورد بررسی قرار گرفت.
جدول 1-توزیع فراوانی طول استرنوم در اجساد مورد مطالعه به تفکیل جنس(بر حسب درصد)#$#در زنان، قد افراد با استرنوم، دسته و تنه ارتباط معنی‌داری داشت ولی در مردان این ارتباط معنی‌دار نبود.
نمودار1-توزیع فراوانی نسبی قد اجساد مورد مطالعه به تفکیک جنس(بر حسب در صد) (به تصویر صفحه مراجعه شود)بحث در این مطالعه مشخص گردید که هر چند مثل مطالعات دیگر نسبت طول دسته به تنه در زنان بزرگ‌تر از مردان است و یا به عبارت دیگر تنه استخوان جناق در زنان معمولا کوچک‌تر است ولی در جمعیت مورد مطالعه بر خلاف بررسی‌های دیگر در هر دو جنس طول دسته از نصف تنه بزرگ‌تر بود و بین دو جنس از این نظر اختلاف معنی‌داری وجود نداشت."
(
, 
, 
)
