خلاصة:
با ورود اسلام به ایران و به موازات گسترش آن، زرتشتیان با محرومیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مواجه گردیدند. در نتیجه، تعدادی از آنان به دین اسلام گرویدند و تنها گروه اندکی به آئین خویش باقی ماندند و در سرزمین آبا و اجدادی خود اقامت گزیدند. با وجود کاهش تعداد زرتشتیان در ایران تا دوران قاجاریه، در اواخر این دوره آنان نقشی مهم را در امور اقتصادی کشور برعهده داشتند. بنیان تجارتخانه های مهمی چون جمشیدیان، جهانیان و یگانگی در این دوره بیانگر قدرت اقتصادی زرتشتیان است. این تجارتخانه ها به امور مختلفی از جمله صرافی، بانکداری و زمینداری می پرداختند و با توجه به اشتهار به درستکاری و نیک کرداری، که زرتشتیان بدان معروف بودند، مورد اعتماد مردم و حکومت وقت واقع شدند. با به ثمر رسیدن نهضت مشروطیت، زرتشتیان به عنوان یکی از اقلیت های دینی، ارباب جمشید را، که نفوذ اقتصادی بیشتری داشت، به نمایندگی خود راهی مجلس شورای ملی نمودند. بدین ترتیب، پس از گذشت چندین قرن جامعه زرتشتی ایران از انزوا بیرون آمد. اما رونق تجارتخانه ها چندان دوام نیاورد و مداخلات خارجیان از جمله روس ها باعث رکود و ورشکستگی آنان گردید.
With the arrival of Islam in Iran simultaneously with its expansion، Zoroastrians faced social، political and cultural deprivation. Consequently some of them converted to Islam and only a minor group remained faithful to their faith. Though their number decreased in Iran until the start of the Qajar period، by the end of this era، they had a significant role in commerce. The foundation of firms، like: Jamshidian، Jahanian، Yeganegi، indicates their commercial power. These firms were involved in affairs such as: exchange، banking and landing. Zoroastrians were perceived as honest and truthful people، resulting in the government trusting them.
With the succession of the Constitutional Movement in Iran، Zoroastrians as one of the religious minorities elected Arbab Jamshid، a commercially powerful man، as their parliamentary representative. Thus after a period of several centuries Zoroastrian community came out of an isolation. But the success of these firms did not last long، and finally with interference from foreign citizens like that of the Russians، the firms eventually turned bankrupt.
ملخص الجهاز:
اهان قاجار و اعتماد به ارباب جمشید به واسطۀ صحت عمل و جدیت در کار و پشتکاردر امر تجارت،طایفۀ زرتشتیه مورد وثوق عامۀ ایرانیانبود و در اثر صحت عملی که در امر تجارت از خودابراز نموده بودند اغلب اعیان و رجال مملکت متوجهاینان گشته و نقدینۀ خود را نزد آنان به مرابحه یا امانتمیگذاشتند و اغلب اوقات که احتیاج پیدا میکردندوجوهی را از زرتشتیان به مرابحه میگرفتند(تهرانی،1379:488-489)و این دلیلی بود از برای بهبودوضعیت زرتشتیان ایران.
اهان قاجار و اعتماد به ارباب جمشید به واسطۀ صحت عمل و جدیت در کار و پشتکاردر امر تجارت،طایفۀ زرتشتیه مورد وثوق عامۀ ایرانیانبود و در اثر صحت عملی که در امر تجارت از خودابراز نموده بودند اغلب اعیان و رجال مملکت متوجهاینان گشته و نقدینۀ خود را نزد آنان به مرابحه یا امانتمیگذاشتند و اغلب اوقات که احتیاج پیدا میکردندوجوهی را از زرتشتیان به مرابحه میگرفتند(تهرانی،1379:488-489)و این دلیلی بود از برای بهبودوضعیت زرتشتیان ایران.
از این تاریخ به مدت دهسال عمل مخزن با او بود(چهرهنما،1385:ج 4،س 14،ش 39:11)و حوالجات پرداختی بانک شاهنشاهی بهوزارت جنگ برای تهیۀ ملبوس و چادر و امور اداری و مالیآن تجارتخانه و قشون سیار در وجه او صادر مشد(سازمان اسناد ملی ایران،شماره ردیف 434....
از این تاریخ به مدت دهسال عمل مخزن با او بود(چهرهنما،1385:ج 4،س 14،ش 39:11)و حوالجات پرداختی بانک شاهنشاهی بهوزارت جنگ برای تهیۀ ملبوس و چادر و امور اداری و مالیآن تجارتخانه و قشون سیار در وجه او صادر مشد(سازمان اسناد ملی ایران،شماره ردیف 434....