خلاصة:
هر چند به دلایلی سیره نگاری با تاخیر نسبتا زیادی آغـاز شـد، امـا همـواره زنـدگانی رسول خدا (ص ) مورد توجه خاص مسلمانان بوده و تـالیف در ایـن موضـوع همچنـان ادامه دارد. وابستگی های دینی و مذهبی ، مبانی و معیارهایی که هر یک از سیره نگاران بدان ملتزم بوده اند و نیـز شـیوه تنظـیم و تـدوین ، سـبک نگـارش ، اصـول و اهـداف و انگیزه های نویسندگان به تالیفات بسیار متنوع و مختلفی در سیره انجامیده است . یکی از نوشته های جدید در این حوزه ، کتاب الصحیح من سیرة النبـی الاعظـم (ص ) نوشـته سید جعفر مرتضی عاملی است . نویسنده ضـمن تبیـین سـیمای رسـول خـدا (ص ) در کتب و روایات مکتب خلافت ، به بررسـی پدیـدٔه منـع حـدیث و نقـش آن در تحریـف حقایق تاریخی و رواج احادیث جعلی می پردازد و از نقش نـو مسـلمانان اهـل کتـاب و قصه پردازان در این باره به تفصیل سخن می گوید و پس از تشریح اصـول و معیارهـای آشفته در تدوین سیره ، اصول ، ضوابط و معیارهایی برای انجام پـژوهش علمـی صـحیح ارائه می دهد، و بر پایه متون عمده سنی و شیعی در حوزه های تفسیر، حدیث و تـاریخ می کوشد تصویری درست از زندگانی رسول خدا (ص ) ترسیم کند.
ملخص الجهاز:
نویسنده ضـمن تبیـین سـیمای رسـول خـدا (ص ) در کتب و روایات مکتب خلافت ، به بررسـی پدیـدٔە منـع حـدیث و نقـش آن در تحریـف حقایق تاریخی و رواج احادیث جعلی می پردازد و از نقش نـو مسـلمانان اهـل کتـاب و قصه پردازان در این باره به تفصیل سخن می گوید و پس از تشریح اصـول و معیارهـای آشفته در تدوین سیره ، اصول ، ضوابط و معیارهایی برای انجام پـژوهش علمـی صـحیح ارائه می دهد، و بر پایۀ متون عمده سنی و شیعی در حوزه های تفسیر، حدیث و تـاریخ می کوشد تصویری درست از زندگانی رسول خدا (ص ) ترسیم کند.
دخالت دادن باورهای کلامی در این باره اختلاف نظر است که آیا می توان در بررسی گزاره های تاریخی در حوزٔە سیره نبـوی از باورهای کلامی و به عبارت دیگر از اصول عقیدتی بهره گرفت ؟ با آنکه مسلم است کـه نبایـد باورهای کلامی را در بررسی اخبار و گزارشهای تاریخی صرف دخالت داد و بـر تحلیـل گـران و صاحب نظران حوزٔە تاریخ فرض است که برای رسیدن به بینشی دقیـق و هـر چـه نزدیکتـر بـه واقعیت ، و دوری از جانبداری ناخودآگاه از اشخاص و گروهها، هرچه بیشتر از باورهـای عقیـدتی وکلامی در تحلیل گزارشها، اخبار و روایات تاریخی پرهیز کنند؛ امـا نویسـنده الصـحیح معتقـد است که سیره نبوی صرفا تاریخ نیست تا در بررسی و پذیرش یا رد آن فقط معیارهای تـاریخی و روشهای بررسی اسناد و مدارک تاریخی مورد ملاحظه پژوهشگر باشد، بلکه یک منبع معرفت شناختی است که همه تعالیم ، آموزه ها و ارزشهای دینـی از آن قابـل اسـتخراج اسـت ٦ و اصـولا سنت در کنار قرآن ، دومین منبع احکام و تعالیم دینی است .