خلاصة:
یکی از عوامل موثر بر شکل گیری و جهت یابی تحولات و رویدادهای حوزه سیاست، آن است که کنشگران تصمیمات و رفتارهای سیاسی خود را برگرفته از چه منبع یا منابعی بدانند و در چارچوب قواعد آن تنظیم کنند. بنابراین تفسیر و ارزیابی تحولات و رویدادهای حوزه سیاست، از این دید، به درک جهان ذهنی و ذهنیتهای کنشگران بر می گردد. با توجه به آنکه اسلام گرایان رادیکال حوزه سیاست را تابعی از حوزه دین – و به طور مشخص شریعت – می خواهند، هر گونه تصمیم و رفتاری را که ریشه در شریعت نداشته باشد، غیر شرعی – و حتی غیر اخلاقی – می دانند. مقاله حاضر، با توجه به تجربه جریان اسلام گرایی رادیکال در خاورمیانه عربی به ویژه آثار چهار چهره برجسته آن؛ یعنی سید قطب، احمد شکری مصطفی، محمد عبد السلام فرج و ایمن الظواهری، شیوه رجوع آنان به منابع معنابخش (قرآن و شریعت) را بررسی می کند. اگرچه اینان خود را مجری فرامین الهی و دستورات قرآنی معرفی می کنند و تمامی تلاش خود را معطوف به تاسیس جامعه اسلامی راستین (امت) می دانند، نویسنده برآن است که نوعی رابطه دوسویه میان این افراد و منابع معنا بخش مورد نظرشان وجود دارد.
ملخص الجهاز:
"اگر چه اینان خود را مجری فرامین الهی و دستورات قرآنی معرفی می‌کنند و تمامی تلاش خود رامعطوف به تاسیس جامعه اسلامی راستین(امت)می‌دانند،نویسنده بر آن است که نوعی رابطه دوسویه میاناین افراد و منابع معنابخش مورد نظرشان وجود دارد.
نکته‌ای که در مقاله حاضر-با توجه به جریان اسلام‌گرایی رادیکال در خاورمیانه عربی برجستهمی‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد،شیوع رجوع به منابع معنابخش است؛یعنی چارچوبهایی کهبرای رهبران و هواداران این جریان به صورت مرجع نهایی در آمده است و اتخاذ یا عدم اتخاذتصمیمی و انجام یا عدم انجام اقدامی با استناد به آنها توجیه می‌شود.
نتیجه اولیه‌ای که از بازخوانیآثار کسانی چون سید قطب،احمد شکری مصطفی،محمد عبد السلام فرج و ایمن الظواهری-بهعنوان چهره‌های برجسته اسلام‌گرایی رادیکال معاصر-به دست می‌آید،آن است که آنان خود رامجریان فرامین الهی و دستورات قرآنی می‌دانند،لذا می‌خواهند و تلاش می‌کنند که تمامیتصمیمات و رفتارهایشان مستند و دارای پشتوانه باشد.
(قرضاوی،1376:96)حال کهمشخص شد،از این دید،رابطه فرد-خداوند مستقیم است و هیچ شخص و گروهی حقواسطه‌گری ندارد و هر مسلمانی باید سعی کند توانایی رجوع به متون و درک آنها را به دستآورد،(همان)این پرسش مطرح می‌شود که رابطه فرد مسلمان-منابع معنابخش چگونه رابطه‌ایاست؟ (1).
اعتقاد به آنکه قانونگذاری فقط در اختیار خداست و انسان مسلمان بایستی برای حاکمیت نظمیاسلامی و اجرایی شدن قوانین الهی زمینه‌سازی کند،سبب می‌شود که یک رادیکال مسلمان بیشتردر فکر انجام تکلیف باشد تا حصول نتیجه،زیرا آنچه در زمان حال مهم است،درک وظیفه وادای آن است و نتیجه قطعی دیر یا زود،طبق وعده خداوند،تحقق پیدا خواهد کرد."
(
, 
, 
)
