خلاصة:
نوشتار حاضر با توجه به نیاز علمی جامعه ی امروزی به الگوی رفتار ارتباطی با همسر، درصدد استنباط و ارائه ی معیارهای سازگاری و اخلاق مدارا در زندگی زناشویی برآمده است. این مقاله به سبک مسئله محور و با روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع معتبر به تبیین مولفه های الگوی مدارا با همسر در پرتو آموزه های مترقی اسلام می پردازد. بدین منظور ابتدا به طرح دقیق مسئله پرداخته، تصویری از هویت و چیستی«رفق و مدارا» در فرهنگ دینی ارائه می-دهد. در ادامه با رهیافتی درون دینی به بیان ضرورت مدارا با همسر و سپس به تبیین خصوصیات همسران سازگار و اهل مدارا از موضع علم و دین می پردازد.
This article is concerned with today’s scientific social necessities of consensual behavioral interaction between spouses with respect of tolerance criteria. Here the problem oriented style accompanied with library studies and reference to reliable sources regarding the issue are adopted for solving the problem in the light of Islamic teachings’ structure.
For this purpose، the issue is defined and a concept of the nature of what “tolerance” in religious culture is would be presented. The intera-religiouse approach towards this issue will be discussed that would specify the characteristics of “spouse” in the realm of science and religion.
Islam has its own strategies on this issue which are being practiced in this modernized era. The constituent elements here consist of love and respect، observance of rights between spouses، attachment and kindness، family management skill for solving related issues and finally the mutual commitment sustainable، morality based on tolerance between spouses that are the findings of this study.
ملخص الجهاز:
"مسئلهی نخست به ترتیب منطقی این است که مراد از«رفقو مدارا»در لغت و اصطلاح چیست؟پرسش اساسی دیگر آنکه،حاکمیتاخلاق مدارا با همسر از موضع روانشناسی و دین چه اهمیت و لزومیدارد؟مسئلهی بعد،تبیین خصوصیات همسران سازگار است که آیا میتوانبرای زوجین اهل رفق و مدارا،ویژگیها و خصوصیاتی برشمرد؟دیدگاهپیشوایان دین و روانشناسان در این باره کدام است؟و مهمترین مسئله اینکه رفتار مداراگونهی همسران با یکدیگر برمبنای چه الگویی باید باشد؟به تعبیری،چه شاخصهایی میتوان از فرهنگ دینی و آموزههای وحیانیاسلام به عنوان مؤلفههای الگوی سازگاری و اخلاق مدارا با همسر استنباطو ارائه نمود؟ پاسخ به این پرسشها با تکیه بر وحی و سیرهی تربیتی پیشوایان اسلامغایت نوشتار حاضر است که علاوه بر حل مسائل تئوری و نظری در حیطهیروابط زناشویی نیز کاربرد و تأثیر عملی خواهد بود.
با توجه به اهمیت و ضرورت بحث،در این بخش از نوشتار به برخی ازاحادیث و روایات پیرامون رفق و مدارا بین همسران اشارت میشود: -نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:«إذا أراد الله بأهل بیت خیرا أدخل علیهم الرفق»؛«وقتی خداوند برای اهل خانهای خیر و نیکی بخواهد،آنها را با رفق و مداراقرین سازد»(همان:ح 2890).
6-3-1)موجبات خوشاخلاقی با اینکه در روایات اسلامی از خوشاخلاقی به عنوان نشانهی نیکتباری امام علی علیه السلام فرمودند:«نعم الحسب حسن الخلق»؛«خوشخلقیخوب تباری است»(نمیمی آمدی 1346:ج 6،ص 195 و 36)و برتری نژاد چنانکه فرمودند:«من اشرف الاعراق کرم الاخلاق»؛«از نشانههای برتری نژادها،خلقهای نیکو و بخشنده است»(همان:36)و ناشی از کرامت نفس و اصالتنژاد«أطهر الناس اعراقا احسنهم اخلاقا»؛«پاکیزهترین مردم از لحاظ نژاد واصالت است»یاد شده است(همان:ج 2،ص 405)،با این وصف همسرانی کهبداخلاق بوده یا از صفات ارزشمند اخلاقی کمبهرهاند،میتوانند در پرتوسعی و کوشش و با ایجاد و پرورش فضایل اخلاقی به اصلاح رفتارو کردار خود پرداخته،موجبات خوشاخلاقی را فراهم کنند."