آفت تصحیف در روایات و راهکارهای شناسایی آن مقالة

مؤلف: مهدوی راد، محمد علی ؛ دلبری، علی ؛

علوم حدیث بهار و تابستان 1390 - شماره 59 ، العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎29 صفحة - من 16 إلی 44 )

الکلمات المفتاحية: فقه الحدیث تصحیف آسیب شناسی فهم احادیث درایه الحدیث و نقد الحدیث حدیث مصحف حدیث روایت قم الکافی فهم فهم حدیث النسخ امام کتاب

خلاصة:

بی تردید، احادیث گنجینه گرانسنگ در میان منابع معرفتی اندیشه اسلامی است. با توجه به آسیب پذیر بودن این احادیث؛ محدثان از دیر باز بر این باور بوده اند که استفاده از این گنجینه پربها، نیازمند طی مقدماتی است که یکی از آنها شناسایی آسیب هاست تا حدیث پژوه بتواند نسبت به زدودن پیامدهای نامطلوب آن در حوزه فهم حدیث اقدام نماید. «تصحیف» به معنای تغییر یافتن بخشی از حدیث به کلمه یا عبارت دیگر، یکی از این آفت های راه یافته در احادیث است که تشخیص و رفع پیامدهای آن پژوهشی را می طلبد. این نوشتار، با روش توصیفی ـ تحلیلی به هدف بیان راهکارهای شناسایی پدیده تصحیف در احادیث سامان یافته است. از آنجا که اندک تغییر در حروف و کلمات، فهم ما را از مقصود اصلی معصوم: با مشکل مواجه خواهد کرد و ما را در رسیدن به معنایی درست و مقبول ناکام می گذارد، توجه به پدیده تصحیف از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این نوشتار به بررسی مفهوم تصحیف، انواع، عوامل و پیامدهای آن و در نهایت راهکارهای شناسایی روایات تصحیف شده و ضرورت تصحیح آن پرداخته شده است.

ملخص الجهاز:

"مصون نماند؛ازاین‌رو،همان آغازصدور حدیث،اندیشه‌وران مسلمان دغدغه مهمی در کشف و شناسایی مراد و مقصود معصوم داشته ودارند و می‌دانند که دستیابی به زال نصوص دینی بدون ارزیابی سندی و محتوایی میسر نیست واستفاده قانونمند از سنت(که در قالب هزاران حدیث در کتب متعدد روایی به ما گزارش شده است)مانندهر پدیده دیگری نیاز دارد تا شرایط موجود و موانع مفقود باشد؛یعنی حدیث پژوه برای فهم درست حدیثباید شرایطی را لحاظ نماید و موانع خنثاگر آن شرایط را برطرف سازد؛به دیگر سخن،هر دین‌شناس وحدیث‌پژوهی که درصدد بهره‌گیری از آموزه‌های بلند پیامبر صلی الله علیه و اله و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام برمی‌آید،نسبت به فهم صحیح روایات،دو مرحله را باید پشت سر گذارد:روش‌شناسی فهم احادیثو آسیب‌شناسی فهم آن. 10 ازاین‌رو،کثرت وقوع تصحیفات،محدثان را بر آن داشته تا برای پیشگیری از بروز تصحیف و بیشتردر امان ماندن از این آفت ناخواسته،در گام نخست به اختراع اعجام(نقطه‌گذاری)و شکل(حرکت‌گذاری)دست بزنند11و بهترین شیوه تحمل حدیث را سماع از خود شیخ و یا قرائت کتاببر او بدانند12و نیز شرایطی برای راویان و ناسخان حدیث،مانند ضابط بودن لازم شمرند13و ازدیرباز،مقابله نسخه‌های متعدد حدیثی را مدنظر قرار دهند و درباره تصحیفات موجود در روایاتو توجه دادن به این آفت،دست به نگارش کتب مستقل بزنند؛نخستین کتاب در این زمینهالتنبیه علی حدوث التصحیف،14اثر حمزه بن حسن اصفهانی(م 360 ق)15و کتاب تصحیفات المحدثین،اثر حسن بن عبد الله عسکری(م 382 ق)است."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول