خلاصة:
پزوهش حاضر وضعیت خدمات و منابع ویژه معلولان را در کتابخانههای عمومی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر تهران بررسی میکند.روش پژوهش پیمایش توصیفیست.اطلاعات
از طریق پرسشنامه گردآوری شده است.جامعه پژوهش 26 کتابخانه عمومی وابسته به وزارت
فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر تهران است.یافتههای پژوهش بیانگر آن است که بیشتر
کتابخانهها برای رفت و آمد معلولان جسمی مناسب نیستند خدمات برای معلولان، در بخش
مرجع و امانت این کتابخانهها متمرکز شده است و منابع چاپی تنها منابعی هستند کهدر
کتابخانهها فراهم شدهاند.در نتیجه معلولان جسمی میتوانند بیشترین استفاده را
ازبخش مرجعکتابخانه و منابع آن داشته باشند و همچنین یافتههای پژوهش نشان میدهد
که در هیچ کدام از کتابخانهها تجهیزات خاصی برای معلولان فراهم نشده است.
ملخص الجهاز:
"طبق اساسنامه کتابخانههای عمومی و قانون دوم علم کتابداری(هر خوانندهای کتابش را داشته باشد)، کتابها و مواد کتابخانهای مختص افراد محقق، متخصص و حتی افراد سالم نیست، بلکه به همه افراد جامعه از جمله معلولان تعلق دارد و معلولان همانند دیگر افراد باید بتوانند از خدمات این کتابخانهها بهرهمند شوند(9:63)بیانیه یونسکو درباره کتابخانههای عمومی نیز بر این امر تأکید دارد:خدمات کتابخانه عمومی بر اساس تساوی دسترسی برای همه، بدون نظر گرفتن سن، نژاد، جنسیت، مذهب، ملیت، زبان، یا موقعیت اجتماعیست.
اگر چه مراکزی چون مرکز تحقیقات بنیاد جانبازان، مرکز نابینایان رودکی، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و پارهای از کتابخانههای عمومی کشور مبادرت به مجموعهسازی و ارائه خدمات ویژه در کتابخانههای عمومی تهران نشان دهنده توجه آن کتابخانهها به گروههای ویژه استفاده کنندگان از جمله معلولان است که میتواند زمینهساز گسترش این خدمات در شهرهای دیگر باشد.
خدمات ارائه شده عمدتا برای کدام دسته از معلولان است؟ هدف و فایده پژوهش هدف از این تحقیق شناسایی و تعیین خدمات و منابع برای معلولان در کتابخانههای عمومی وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر تهران و پی بردن به مشکلات و نارساییهای موجود است.
یافتههای تحقیق در پاسخ به پرسش سوم نشان میدهد که نبود سیاستگذاری مناسب یا آئیننامهای که چگونگی ارائه خدمات به معلولان را برای کتابخانههای عمومی شرح دهد، موجب شده است که 6/34 درصد از مدیران بیان دارند که معلولان در آئیننامههای اجرایی کتابخانه مورد توجه نبودهاند."