خلاصة:
در حقوق ایران، مبیع ممکن است عین معین، کلی در معین، یا کلی فی الذمه باشد. در جایی که مبیع عین معین است، اصولا انتقال مالکیت با ایجاب و قبول واقع می شود و قبض تاثیری در انتقال مالکیت ندارد، به استثنای بیع صرف که قبض، شرط صحت آن است (ماده 364 قانون مدنی). در موردی که مبیع کلی است، بین حقوقدانان در باره زمان انتقال مالکیت و نقش قبض در آن اختلاف نظر وجود دارد: برخی، زمان تعیین مصداق مبیع را زمان انتقال مالکیت می دانند و بعضی، زمان تسلیم (قبض) را زمان انتقال دانسته اند. قانون مدنی، در مورد اختیار طرفین، برای تعیین زمان انتقال مالکیت ساکت است. در حقوق انگلیس، ممکن است مبیع، عین معین یا نامعین باشد. در این نظام حقوقی، اگر مبیع در وضعیت قابل تسلیم باشد با انعقاد عقد، انتقال مالکیت صورت می گیرد، ولی اگر مبیع در وضعیت قابل تسلیم نباشد، وقتی که فروشنده یا خریدار، حسب مورد، مبیع را در وضعیت تسلیم قرار دهد، انتقال مالکیت صورت می گیرد، لذا قبض تاثیری در انتقال مالکیت ندارد. البته قانون بیع کالا، صراحتا به طرفین اختیار تعیین زمان انتقال مالکیت را داده است. در این تحقیق، نقش قبض در انتقال مالکیت در انواع مبیع در حقوق ایران و انگلیس مورد بررسی قرار می گیرد
ملخص الجهاز:
٣) برخی از حقوقدانان معتقدند که در بیع کلی در معین ، مبیع کلی در معین مشخص و مجزاست و مالکیت که عبارت از رابطه اعتباری است ، هنگامی بین شخص و شی ء قابل تصور است که شی ء مشخص باشد، مالکیت نسبت به شی ء غیر معین قابل تصور نیست ، و می توان گفت که با تشکیل عقد، برای خریدار، یک حق عینی که حق مالکیت نیست ، نسبت به مجموع معین به وجود می آید که به اعتبار این حق ، خواهد توانست ، فروشنده را ملزم کند که مقداری از مجموعه معین را تملیک نموده و به خریدار تسلیم نماید و این حق عینی مسلماً نه یک حق مالکیت است و نه آثار آن را دارد؛ بر این اساس ، بیع کلی در معین در این فرض تملیکی نمی باشد و تسلیم ، علاوه بر ایفاء تعهد، سبب انتقال ملکیت به خریدار می شود و این مالکیت زمانی قابل تصور است که فردی از افراد کلی ، معین شده و به تصرف خریدار داده شود (شهیدی ، ١٣٨٢: ٣٧).
مبحث دوم : نقش قبض درمبیع عین معین (کالای خاص ) و مبیع نامعین در حقوق انگلیس ماده ٢ قانون فروش کالا مصوب ١٩٧٩، بیع را قراردادی دانسته است که به موجب آن فروشنده ، مالکیت را در برابر عوض نقدی ، به نام ثمن (بها)، به خریدار منتقل می کند یا توافق برای انتقال آن می نماید.