خلاصة:
در کتاب درسی زبان فارسی(۳)، (به استثنای رشتة ادبیات علوم انسانی) چنین آمده است: «اجزای واژههای غیرساده گاه آنچنان ادغام میشوند که تشخیص ساده از غیر ساده ممکن نیست... امروز این نوع واژهها در نظر اهل زبان ساده بهشمار میآیند...» (حقشناس، ۱۳۸۰: ۱۳۶) لیکن چون مصادیق «این نوع واژهها» بیان نشده، به برخورد سلیقهای در تمییز ساخت واژه دامن زده است.بنابراین، نگارنده در این مقاله میکوشد تا با تقسیم ساخت واژه به دو بخش «در زمانی» و «همزمانی» مشکل را برطرف کند
ملخص الجهاز:
"بنابراین، میتوان گفت: هر کلمهای که در آن یکی از ویژگیهای نازایی یا زاید بودن وند وجود داشته باشد، یا فرایندهای کاهش، افزایش و تبدیل نسبتبه اصل خود در آن صورت گرفته باشد و حتی تکواژ آزاد آن، معنای پیشین خود را از دست داده و کاربرد امروزی نداشته باشد، برای اهل زبان امروز، ساده است؛ گرچه در دستور تاریخی میتواند مشتق یا مرکب باشد.
عبدالحمید امانی دبیر ادبیات دبیرستانها و مراکز پیشدانشگاهی مانه و سلمقان، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی هر کلمهای که در آن یکی از ویژگیهای نازایی یا زاید بودن وند وجود داشته باشد، یا فرایندهای کاهش، افزایش و تبدیل نسبتبه اصل خود در آن صورت گرفته باشد و حتی تکواژ آزاد آن، معنای پیشین خود را از دست داده و کاربرد امروزی نداشته باشد، برای اهل زبان امروز، ساده است؛ گرچه در دستور تاریخی میتواند مشتق یا مرکب باشد /"