خلاصة:
متون حقوقی سازمان جهانی تجارت شامل بیش از 60 موافقت نامه و پیوست، آنها تصمیمات و تفاهم نامه است که تعهدات بی شماری را در بر می گیرد و دولت های عضو موظف به رعایت و اجرای درست آن ها هستند. اجرای صحیح این همه تعهدات مستلزم سازوکارهایی موثر است. در این سازمان دو سازوکار اصلی پیش بینی شده است: اول، کنترل و نظارت از طریق ارگان های نظارتی مانند کنفرانس وزیران، شورای عمومی، شورای تجارت کالا، شورای تجارت خدمات و شورای تجارت امور مرتبط با مالکیت معنوی؛ دومین، سازوکار اصلی توسل به رکن حل و فصل اختلاف است که همه اعضای سازمان صلاحیت اجباری آن را پذیرفته اند. این رکن علاوه بر حل و فصل اختلاف بر مراحل اجرای احکام و توصیه ها نظارت کرده و می تواند مجوز اقدامات تلافی جویانه را علیه کشور محکوم علیه صادر نماید. به نظر می رسد این دو سازوکار در اجرای تعهدات در این سازمان موثر بوده است.
The legal texts of WTO consist of about 60 agreements، annexes، decisions and understandings containing so many obligations which should be observed and enforced by member states. Enforcement of these numereous obligations requires effective dispute settlement mechanisms to guarantee the proper function of the system. In WTO two main mechanisms have been designed for this purpose. The first is to control and supervising the proper implementing of the obligations through supervisory organs such as Ministerial Conference، General Council، Goods Council، Services Council and TRIPS Council. The second main mechanism is restoring to dispute settlement body that all member states have accepted its compulsory jurisdiction. This body in addition to settling the disputes، monitors the implementation of the rulings and recommendations، and has the power to authorize retaliation when a country does not comply with a ruling. These two mechanisms seem to be effective to enforce the obligations in WTO.
ملخص الجهاز:
پرفسور ساکردوتی )itodrecaS( رئیس رکن استیناف سازمان جهانی در اجلاس عمومی سال 2007 سازمان اظهار داشت که نظام حل و فصل اختلافات در کل نظام تجاری چند جانبه سازمان توجه بسیاری را به خود جلب کرده است زیرا این سیستم خیلی ماهرانه طراحی شده و میتواند به عنوان یک الگو برای سایر نظامهای قضایی و شبهه قضایی در سازمانهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد )691.
پیتر ساترلند دبیر کل سابق سازمان جهانی تجارت معتقد است این که تمامی اعضای سازمان جهانی تجارت را پذیرفتهاند که از قضاوتها و همچنین اقدامات یک جانبه و خودسرانه نسبت به تشخیص این که دیگر اعضاء سازگار با مقررات سازمان عمل کردهاند یا خیر خوداری کنن عامل کارآیی نظام حل و فصل اختلاف میباشد و این محدودیت اهمیت بسیار در تضمین این امر دارد که نظام تجارت چند جانبه برای تشخیص اقدام در برابر اختلافات تجاری نظامی مبتنی بر قانون و قاعده حقوقی می باشد و نه نظامی مبثنی بر قدرت اقتصادی )022 arap,4002,dnalrehtutS( .
6. arap,d8002,OTW( از همین رو برخی بر اختیاری بودن سازوکار جبران خسارت خرده گرفتهاند و معتقدند اگر هدف موافقتنامههای تجاری سازمان افزایش رفاه اقتصادی باشد در بحث نقض تعهدات لازم است هم به تطبیق مقررات دولت خاطی با مقررات سازمان و هم به جبران خسارت توجه شود و جبران خسارت میتواند به شکل پرداخت مالی باشد )&,neeG )356.