خلاصة:
در چارچوب معاهده منع گسترش، اهدافی سه گانه مدنظر قرار گرفته است که عبارتند از 1) استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای 2) عدم گسترش سلاح های هسته ای و 3) خلع سلاح هسته ای. نویسندگان مقاله حاضر به مطالعه و بررسی ابعاد مختلف حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و تفسیر برخی از مواد معاهده مزبور(1،2،4) پرداخته اند. در نتیجه گیری پیشنهاداتی در راستای تحقق استفاده صلح آمیز مطرح شده است.
In the framework of Non-Proliferation Treaty (NPT) it has been enumerated three objectives as follow: 1) Peaceful use of nuclear energy; 2) Non-proliferation of nuclear weapons and 3) Nuclear disarmament. The writers in this article have studied and analyzed multilateral aspects of the right of peaceful use of nuclear energy، and interpretation of some NPT articles (1، 2 and 4).In the conclusion it has been declared some suggestions in this framework.
ملخص الجهاز:
اختلاف میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در خصوص برنامه غنی سازی اورانیوم نشاندهنده وجود اختلاف نظر درباره مسأله فوقالذکر است که از یک سو در ماده(4)"حق مسلم"کشورها برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای آمده و از سوی دیگر مطابقت این حق با مواد 1 و 2 معاهده منع گسترش مطرح شده است semaJ dna liarC reteP )elginoMCMsbup/ude.
بخش اول:قرائتهای مختلف در خصوص"حق مسلم"استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای حق مسلم مندرج در ماده 4 معاهده عدم گسترش سلاحهای هستهای در طول 40 سال از زمان شکلگیری این معاهده به معمایی برای حقوقدانان بینالمللی تبدیل شده است.
یک دهه بعد سویجی یاما،دیپلمات ژاپنی مذاکرهکننده در مذاکرات سال 1988 بین ژاپن و ایالات متحده آمریکا در مورد همکاری برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای این موضوع را مطرح کرد که سیاست ایالات متحده آمریکا در پروژه بازفرآوری ژاپن نشاندهنده انحراف ایدئولوژیک از اصول حاکم بر معاهده منع گسترش از سلاحهای هستهای میباشد )fo launnA esenapaJ eht 13,,amayiguS ekunihS 09.
" نماینده ایالات متحده امریکا،فاستر،برای مذاکرات معاهده منع گسترش در کمیته خلع سلاح اظهار داشت:"این مسئله واضح است که هیچ چیزی در پیشنویس معاهده مزبور به حق کشورهای عضو برای توسعه تحقیقات،تولید و استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای مطابق با مواد 1 و 2 لطمهای وارد نمیآورد" )71.
سوئیس اظهار داشت:"پاراگراف ششم مقدمه معاهده،قصد کشورهای دارای سلاحهای هستهای برای تأمین علم و منافع تکنولوژی هستهای در مصارف صلحآمیز را اعلام نموده است بایستی این قصد به یک تعهد حقوقی در پیکره معاهده تبدیل شود ))a()3(araP:)7691 rebmevoN 42(402/CDNE( .